Tulaan sa pahayagang Bulgar

TULAAN SA PAHAYAGANG BULGAR

may tulaan sa Bulgar / ngayon ay nakita ko

santula'y nalathala, / magpasa kaya tayo?

O, kaysarap magbasa / pag may tula na rito

sadyang kagigiliwan, / ano sa palagay mo?

o makatang M.V. ba'y / staff ng pahayagan?

wala kasing anunsyong / magpasa ng hayagan

ano bang mawawala / kung hindi susubukan?

na bukod sa Liwayway, / Bulgar pa'y naririyan

subalit mag-ingat din, / buting magtanong muna

kung malalathala ba / ang tulang ipinasa

ano bang tulang pasok / sa kanilang panlasa

di pala malathala / tayo'y asa ng asa

ako nga'y naghahanap / ng dyaryong susulatan

kung di man maging staff / ay may mapagpasahan

kaya tulaang ito'y / akin kayang subukan

baka abang makata'y / dito dalhing tuluyan

- gregoriovbituinjr.

07.08.2024

* larawan mula sa pahayagang Bulgar, Hulyo 8, 2024, p.5

Tipanan

TIPANAN

deyt namin ni misis dahil anib

ng aming kasal, muling nagsanib

ang aming pusong talagang tigib

ng pagmamahal sa isang liblib

na milktea-han sa pusod ng lungsod

sa tambayang wala namang bakod

animo puso ko'y hinahagod

sa deyt na itong nakalulugod

ako ang taya sa Buy 1 Take 1

na milk tea kahit mumurahin man

ang halaga nitong pinagbilhan

kami'y napuno ng kagalakan

ito'y anibersaryong kaysaya

na sentro'y pag-ibig at pag-asa

- gregoriovbituinjr.

07.07.2024

Sa anibersaryo ng kasal at ng Katipunan

SA ANIBERSARYO NG KASAL AT NG KATIPUNAN

Hulyo Pito, anim na taon nang nakararaan

nang ikatlong kasal nami'y ganapin sa simbahan

doon sa Nasugbu, sa Batangas na lalawigan

na isinabay sa pagkatatag ng Katipunan

una naming kasal ay mass wedding sa Tanay, Rizal

kung saan limampu't siyam na pares ang kinasal

habang ikalawa'y sa tribung Igorot na ritwal

sa Nasugbu rin, sa bisperas ng ikatlong kasal

isa pang kasal na balak ay kasal sa Kartilya

ng Katipunan, na sa kasalan ang plano pala

ay mass wedding ng nagsasabuhay na ng Kartilya

ito'y pangarap na dapat paghandaan talaga

nawa'y magpatuloy ang pagsasama't pagniniig

nitong dalawang pusong pinatibay ng pag-ibig

sa ngalan ng Kartilya ng Katipunan, titindig

kaming maging malaya't sa dayo'y di palulupig

- gregoriovbituinjr.

07.07.2024

* litrato mula sa mass wedding sa Tanay, Rizal, 02.14.2018

Baguio Midland Courier

BAGUIO MIDLAND COURIER

nang nasa La Trinidad pa kami ni misis

Baguio Midland Courier ang hilig kong bilhin

kaya nakalulungkot ang kanyang pag-alis

di ko man lang nabili ang huli niyang print

pagkat kami'y nasa Cubao na nakatira

dahil sa trabaho, at dito, ang dyaryo ko'y

iyang Bulgar, Inquirer, Abante't iba pa

imbes yosi't alak, dyaryo ang aking bisyo

sa may tapat ng palengke ng La Trinidad

ay may tindahan ng dyaryong madalas bilhan

O, Baguio Midland Courier, kami'y mapalad

nakilala ka't mahusay na pahayagan

sa iyong mahigit pitumpu't pitong taon

ng pag-iral, sa kasaysayan na'y may ambag

na nagpapatunay ng iyong dedikasyon

sa bayan at sa iyong prinsipyong kaytatag

minsan, nababasa ko'y di lamang balita

kundi kultura, bagamat sa wikang Ingles

masasabi ko'y salamat nang walang hangga

pag-inog mo sa aming puso nagkahugis

- gregoriovbituinjr.

07.07.2024

* litrato mula sa google

* ulat ng Philippine Star: Baguio Midland Courier to shut down after 77 years

* ulat mula sa kawing na: https://www.philstar.com/nation/2024/06/30/2366678/baguio-midland-courier-shut-down-after-77-years

Pagbebenta ng lupa sa mga dayuhan?

PAGBEBENTA NG LUPA SA MGA DAYUHAN?

sa ChaCha nga kaya ito'y ating tinututulan

dahil edukasyon, masmidya, pati kalupaan

nitong ating bansa'y pinaplanong gagawin naman

na sandaang porsyentong pag-aari ng dayuhan

subalit masa'y mayroong bagong katatakutan

ang pagbebenta umano ng lupa sa Palawan

at ibang lalawigan na bumibili'y dayuhan!

tanong natin, aling banyaga ang napagbibilhan?

inuupahan at binibili raw ay palayan

banggit sa ulat ang Nueva Ecija't Palawan

magsasaka'y natutuwa't sila'y nababayaran

ngunit seguridad sa pagkain ang tatamaan

uupahan muna'y isang ektarya ng palayan

sa presyong walumpu hanggang sandaang libo naman

ngunit simula lang ito, bibilhin kalaunan

makokontrol na nila anong itatanim diyan

ngayon nga, maraming iskwater sa sariling bayan

ay ibebenta pa ang lupa sa mga dayuhan

marapat lang isyung ito'y ating masubaybayan

bago pa tayo'y wala nang lupa't bansang matirhan

- gregoriovbituinjr.

07.06.2024

* ulat mula sa pahayagang Tempo, Hunyo 30, 2024, p.1 at 2

Pananghalian ng mga alaga

PANANGHALIAN NG MGA ALAGA

hinandaan ko pa sila sa plato

ng tira namin sa pananghalian

at pagkuha'y nilagay sa semento

aba'y ayaw pala nila sa pinggan

marahil dahil sila'y pusang gala

na sa sementong sahig kumakain

o dahil sanay manghuli ng daga

na kung saang sulok pa lalapangin

ulo't tinik ng isda'y iniipon

bituka't hasang pa'y iniluluto

nang may mapakain sa mga iyon

nang di sila magutom at maglaho

buti't may pusang inaalagaan

na pinanganak sa loob ng bahay

habang kapatid nila'y di malaman

kung nasaan na't ano na ang buhay

naramdaman ko ring nag-aalala

pag alaga'y di ko agad matanaw

nakakatuwa pag sila'y nakita

lalo't marinig ang kanilang ngiyaw

- gregoriovbituinjr.

07.06.2024

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://fb.watch/t8zBP5I5RY/ 

Tanyag na ang Women's Volleyball

TANYAG NA ANG WOMEN'S VOLLEYBALL

tanyag ang Women's Volleyball sa Pilipinas

mula nang makatansong medalya ang Alas

na nang sumabak sila'y pinanood ko na

ang bidyo ng laban nilang balibolista

di ko napanood ang laro ni Alyssa

ngunit nanood dahil kina Sisi't Jia

anong tindi ng cheering sa kanilang laro

lalo't banyaga ang kanilang nakatagpo

aba'y bronze medal pa ang kanilang nakamit

husay na pinanood kong paulit-ulit

sa Alas Pilipinas, mabuhay! Mabuhay!

kami sa inyo'y taasnoong nagpupugay!

ang inyong paglalaro'y galingan pa ninyo!

at tiyak buong bansa kayo'y suportado

- gregoriovbituinjr.

07.06.2024

* batay sa ulat sa pahayagang Bulgar, Hulyo 2, 2024, pahina 12

Kamatis na'y sampung piso isa

KAMATIS NA'Y SAMPUNG PISO ISA

nagpunta akong palengke kanina

sampung piso pa rin apat na okra

tatlong kamatis ay trenta pesos na

naku, sampung piso na bawat isa!

talbos ng kamote'y sampung piso rin

bente pesos ang sibuyas na anim

tatlong kumpol na bawang ay gayundin

ngunit kamatis, kaymahal nang bilhin

maggulay muna't tigil na sa karne

ang naiisip papuntang palengke

sapagkat pagtitipid ang diskarte

ngunit kaymahal din ng gulay dine

binili ko muna'y inuming buko

nang kumalma sa mataas na presyo

- gregoriovbituinjr.

07.06.2024

Ang esensya ng buhay

ANG ESENSYA NG BUHAY

anong esensya ng buhay? / bakit ako aktibista?

ang pagpapayaman nga ba / sa buhay itong esensya?

maging makapangyarihan / sa bansa't sa pulitika?

esensya na ba ng buhay / pag marami ka nang pera?

ako'y naging aktibistang / may prinsipyong tinataglay

sapagkat sa nangyayari / sa mundo'y di mapalagay

adhika kong makatulong / sa nahihirapang tunay

sa ganyan ko nakikita / ang esensya ko sa buhay

kahit gaano karami / ang yaman ko't pag-aari

kung nakuha ko lang ito / sa paggawa ng tiwali

sinayang ko ang buhay kong / sira ang dangal o puri

na nabubuhay sa mali't / sa tanang pagkukunwari

aanhin kong nakatira / sa mansyon man o palasyo

kung kapwa ko maralita'y / hinahamak pa ring todo

kung kapwa ko manggagawa'y / lagi nang iniinsulto

habang wala akong kibo / na dapat kumibo ako

ako'y pipikit na lang bang / marami'y kinakawawa

alam kong may inaapi 'y / di na lang magsasalita

anong klaseng tao ako / na kapwa'y binalewala

di ako paparis diyan / sa mga tuso't kuhila

kaya ako aktibista / dahil dito ko nagagap

ang esensya nitong buhay / at sa lipunang pangarap

may pagkakapantay-pantay, / bawat isa'y lumilingap

na tumutulong sa kapwa / at di lilo't mapagpanggap

subalit di kawanggawa / ang adhika kong pagtulong

kundi bulok na sistema'y / nagkakaisang ibaon

sa hukay ng mga gutom / at sama-samang ituon

ang lakas sa pagtatayo / ng lipunang sinusulong

- gregoriovbituinjr.

07.05.2024

Bawal ang bastos

BAWAL ANG BASTOS

sa nasakyan kong minibus, tawag ay ejeep

ay may paskil doong sabi'y "Bawal ang Bastos"

na mga mata ko'y agad iyong nahagip

buti't bago bumaba'y nakunan kong lubos

halos ilang segundo lamang ang pagitan

bago bumaba ako'y nakapaglitrato

kundi iyon ay mawawala nang lubusan

sa aking diwa, buti't agad nakunan ko

pagkat kayganda ng nasabing panawagan

nang mapatimo iyon sa diwa ng masa

nang mapatino ang mga manyak at bastos

na ang gawain pala nila'y may parusa

"Bawal Bastos Law" ay ganap nang sinabatas

sa hubog ng babae'y bawal nang tumitig

o tsansingan sila'y isa nang pandarahas

sa nasabing batas, bastos na'y inuusig

- gregoriovbituinjr.

07.05.2024

* Ang RA 11313 o "Safe Spaces Act" ay tinatawag ding "Bawal Bastos Law"

Ang tatak sa poloshirt

ANG TATAK SA POLOSHIRT

"Nagkakaisang Lakas"

ay "Tagumpay ng Lahat!"

sa poloshirt ay tatak

ito'y nakagaganyak

upang ako'y kumilos

kahit madalas kapos

sa buhay na hikahos

naghahandang makalos

ang bulok na sistema

habang inaasam na'y

panlipunang hustisya

para sa aping masa

gabay na't inspirasyon

sa pagkilos ko't layon

ang natatak na iyon

upang tupdin ang misyon

- gregoriovbituinjr.

07.05.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos tungong Mendiola, 06.12.24

Inadobong tulingan

INADOBONG TULINGAN

santumpok na tulingan ang aking binili

anim na piraso presyo'y sandaang piso

tatlong piraso muna'y niluto ko dini

pagdating sa bahay ay aking inadobo

wala kasing katas ng niyog at kalamyas

toyo, suka, bawang, sibuyas lang narito

at ako'y nagsaing na ng sangkilong bigas

habang inadobong tulingan na'y tinimpla

tiyak malasa kahit walang panghimagas

isinama ko pati hasang at bituka

sa pagluluto upang may maipakain

sa nariritong pusang alaga tuwina

magkasalo kami ni misis sa pagkain

anong sarap ng niluto ko, kanyang sabi

at di nakakasawa ang inulam namin

- gregoriovbituinjr.

07.04.2024

Kung tabak ang salita

KUNG TABAK ANG SALITA

kung tabak ang salita, nakasusugat ng puso

nakahihiwa ng diwa, kutis ay magdurugo

sa tabak na salita'y dama agad ang siphayo

di mo na mabatid kung tatango ka o tutungo

saan ka patutungo pag ganito'y maramdaman

marami'y di kinaya, ngayon ay nasa piitan

dinaan sa init ng ulo imbes pag-usapan

ang mga suliraning kinaharap kalaunan

huwag nating hayaang ang salita'y maging tabak

na sa ating katauhan ay nakapanyuyurak

huwag rin nating hayaang salita'y mapanghamak

ng kapwa dukha't pagagapangin tayo sa lusak

nawa'y lagi tayong mag-ingat sa pananalita

upang di tumagos iyang tabak sa puso't diwa

pag-usapan ang problema upang di maging hidwa

pagrespeto sa kapwa'y pairalin nating sadya

- gregoriovbituinjr.

07.04.2024

* litrato mula sa app game na Word Connect

Hinagpis ng masa

HINAGPIS NG MASA

madalas, ang masa'y naghihinagpis

sa maraming problemang tinitiis

bahay ng maralita'y inaalis

buhay ng manggagawa'y tinitiris

paghihinagpis ba'y palaisipan

dukha'y laksa't mayaman ay iilan

kayraming hirap at pinahirapan

ng sistemang tadtad sa kabulukan

ang malupit at mapagsamantala

ay dapat lamang talunin ng masa

lalo't elitista't kapitalista

ang yumuyurak sa dignidad nila

ah, di tayo dapat maghinanakit

sa mga trapo't burgesyang kaylupit

sa masa, halinang magmalasakit

upang karapatan nila'y igiit

halina't magpatuloy sa pagkilos

at maghanda sa pakikipagtuos

sa mga sakim at mapambusabos

upang sistemang bulok na'y matapos

- gregoriovbituinjr.

07.03.2024

Sapaw na okra

SAPAW NA OKRA

payak na pananghalian

sapaw na okra na naman

ay, mura lang kasi iyan

sangtali'y sampung piso lang

kamatis na paborito

ay nagmahal na ang presyo

bente ang tatlong piraso

higit sandaan ang kilo

kaya ngayon, okra muna

gulay itong mahalaga

mayroon nang bitamina

ay sadyang pampalusog pa

pangkontrol ng diabetes

at sa asukal na labis

panlaban din sa heart disease

pampaganda rin ng kutis

ganado akong kumain

pag ito ang uulamin

isapaw lang sa sinaing

hanggang mainin ang kanin

- gregoriovbituinjr.

07.03.2024

Pinaghalawan ng ilang datos:

* https://www.prutaslokal.com/blog/148-benepisyo-sa-kalusugan-ng-okra-lady-fingers 

* https://www.facebook.com/StJudeMCDC/posts/ang-okra-ay-kilala-sa-pagkakaroon-ng-mataas-na-bitamina-c-k-folate-at-iba-pang-m/6835509679905726/ 

* https://www.facebook.com/naturesrules/photos/a.628111037636661/1410033172777773/?type=3&locale=hi_IN 

Tinatago ang suspek sa krimen?

TINATAGO ANG SUSPEK SA KRIMEN?

anong klaseng dating pangulo ito't tinatago

ang isang suspek sa krimen na animo'y naglaho

suspek ay pastor na ginamit daw ang relihiyon

upang mga babae'y maging biktima rin niyon

bakit dating pangulo'y itinatago ang takas

na pinaghahanap ng U.S. at ng ating batas

siya pang dating pangulo't isang abogado pa

ang nagiging dahilan ng kawalan ng hustisya

baka ituring na accomplice ang dating pangulo

pagkat alam na niya'y ginagawa pang sekreto

di ba't pambababoy sa batas ang kanyang ginawa

na tila palabas na kanyang ikinatutuwa

ang sinuman ay di dapat batas ay gawing kengkoy

na batas ng bansa'y basta lang nila binababoy

dapat ipakitang ang batas talaga'y may ngipin

dakpin na yaong nagtatago ng suspek sa krimen

- gregoriovbituinjr.

07.02.2024

Pinagbatayan ng ulat:

* pahayagang Bulgar, Hulyo 2, 2024, Headline at pahina 2

* https://www.fbi.gov/wanted/human-trafficking/apollo-carreon-quiboloy

* https://newsinfo.inquirer.net/1920642/quiboloy-case-now-in-court-no-bail-recommended-for-his-freedom

Kayraming paskil ng gas

KAYRAMING PASKIL NG GAS

kayraming paskil ng gas sa bahay

pitong iba't iba silang tunay

talagang nag-ikot ang naglagay

kaysipag nilang maghanapbuhay

magdikit nito'y trabaho na rin

upang komunidad ay ikutin

upang masa'y di na hahanapin

kung saan tangke ng gas bibilhin

babasahin lang ang patalastas

makakaorder na sila ng gas

magigisa na'y bawang, sibuyas

makakapagluto rin ng bigas

tila namahagi ng polyeto

ang mga magkaribal na ito

sadyang ipinakalat sa tao

upang tangkilikin ang negosyo

sa init ng araw nagpapagod

upang magdikit at ipamudmod

ang negosyong itinataguyod

sapat kaya ang kanilang sahod?

- gregoriovbituinjr.

07.02.2024

Ang labandero

ANG LABANDERO

pag tambak na ang labada

gawain ko ang maglaba

damit ng anak, asawa,

damit ng buong pamilya

Perla ang gamit kong sabon

at wala nang Ajax ngayon

kaya tungkulin ko't layon

labhan ang suot kahapon

kukusutin ko ang kwelyo

ang kilikili't pundiyo

palo-palo pa'y gamit ko

nang malinisang totoo

mga suot kong pangrali

damit din ng estudyante

at ng asawang kaybuti

ay lalabhan kong maigi

ako'y isang labandero

eh, ano, lalaki ako

tulong na sa pamilya ko

lahat ng gawaing ito

nang walang tambak na damit

na suot paulit-ulit

labhan upang may magamit

sa pupuntahang malimit

- gregoriovbituinjr.

07.01.2024

Pusong uhaw, pusang uhaw

PUSONG UHAW, PUSANG UHAW

minsan, uhaw ang ating puso sa pag-ibig

hanap ang giliw upang kulungin sa bisig

sumasaya agad pag narinig ang tinig

ng sintang sa iwing puso'y nagpapapintig

habang pusa kong alaga'y uhaw sa tubig

na tubig-ulan yaong tumighaw sa bibig

matapos pakainin nang hindi mabikig

nang di magkasakit at umayos ang tindig

salamat sa pag-irog na di palulupig

sa anumang suliraning di makadaig

sa pusong naglalagablab kahit malamig

ang panahong balat nati'y nangangaligkig

minsan, sa pag-ibig, sagisag ay sigasig

sigasig ay sagisag kaya lumalawig

ang pagsasama ng dalawang umiibig

di mauuhaw ang pusong laksa sa dilig

- gregoriovbituinjr.

07.01.2024

* mapapanood ang bidyo ng pusang uhaw sa kawing na: https://www.facebook.com/reel/898819382053667 

Ang sahurang alipin

ANG SAHURANG ALIPIN

ikaw ang tumutustos sa buong pamilya

o baka may malaking pagkakautang ka

ay, ganyan ka inilalarawan tuwina

gayong kakarampot mong sahod ay kulang pa

akala nila'y lagi kang paldo pag sweldo

na kayrami nilang nakaasa sa iyo

anak mo, pamangkin, asawa, lola, lolo

o kaya'y kumpareng lasenggo't lasenggero

ano ka nga ba, manggagawa o makina?

makina kang laging nagtatae ng pera?

o makinang alipin ng kapitalista?

kapitalistang panginoon sa pabrika?

O, manggagawa, kapatid naming obrero

ikaw ba'y minahan ng libo-libong piso

na ibinibigay mo sa kapitalismo

tao ka ring napapagod na katulad ko

kaytagal mo nang kalahok sa tunggalian

nitong mapang-alipin at kaalipinan

ang pagkasahurang alipin mo'y wakasan

at palayain na sa kapital ang bayan

- gregoriovbituinjr.

07.01.2024

* kathang tula ng makatang gala batay sa ibinigay na larawan