Huwebes, Hunyo 1, 2023

Kanya-kanyang kain ang inahin at mga kuting

KANYA-KANYANG KAIN ANG INAHIN AT MGA KUTING

nang mapakain sila'y magtatanghaling tapat na
natira ko sa tilapya'y pinagsaluhan nila
buong ulo, gilid, tinik, hasang, pati bituka
pagkakuha ng kanilang parte'y nagkanya-kanya

pansin ko iyon, kanya-kanya, at di sabay-sabay
ang makuhang parte'y siya lang ang kakaing tunay
dapat kong hati-hatiin nang sila'y mapalagay
dahil pag hindi, isa lang yaong makakatangay

di sila gaya ng tao na magsasalo-salo
pusa't kuting niya'y nagkakanya-kanyang totoo
pag nakuha ang parte'y lalayo ang mga ito
ayaw magutom, pagkaing nakuha'y itatakbo

nakahanda na ang kuko pag sila'y aagawan
di hating kapatid, nakuha ng isa'y kanya lang
ganyan ang napansin kong kanilang kaugalian
hatiin agad ang pagkain nang walang awayan

- gregoriovbituinjr.
06.01.2023

* mapapanood ang bidyo sa: https://fb.watch/l2i2JQtIr8/

Pagmamasid sa karagatan (Sa eroplano, Bidyo 3)

PAGMAMASID SA KARAGATAN
(SA EROPLANO, BIDYO 3)

tanaw ko ang karagatan habang nasa itaas
tila kapara nami'y lawin sa kanyang pagmalas
"dadagit ako ng isda", sa lawin ay bulalas
tila si Icarus kaming sa piita'y tumakas

mga isla'y tila ba mumunting tipak ng bato
na sa alamat, higante'y talon doon at dito
bansa ba'y ilang isla't di mabilang ang numero
kung masdan ang mga ito mula sa eroplano

tigib ng lumbay at galak ang namahay sa dibdib
pauwi mula pagtitipon sa malayong liblib
na animo'y nagsipaglungga sa malaking yungib
ng mga isyung sa sambayanan naninibasib

at tinanaw kong muli ang dagat ng alaala
tunay na may pag-asa sa bawat pakikibaka
mamatay man kami'y tiyak mayroong mag-aalsa
hangga't di pa nababago ang bulok na sistema

sa malalim na laot makata'y nakatulala
mababaw man ang pagninilay ay nakatutula
ang lawin kaya'y may nadagit nang pagkaing isda
ah, anong sarap pagmasdan ng dagat sa ibaba

- gregoriovbituinjr.
06.01.2023

* ang bidyo ay kuha ng makatang gala sa Mactan airport tungong NAIA, 05.31.2023

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://fb.watch/l2f7mQyVg7/

Pagtulog sa ilalim ng traysikel

PAGTULOG SA ILALIM NG TRAYSIKEL

umaga, nakita kong tulog pa ang mga kuting
sa ilalim ng nakaparadang traysikel, himbing
may dala akong pagkain, di ko muna ginising
pag ngiyaw nila'y narinig, saka pakakainin

para bagang sila'y maralitang walang tahanan
noong una'y binigyan ko ng basahang tulugan
subalit kung saan matulog ang ina'y susundan
ah, nanay iyon, kaya sila'y nauunawaan

may ginawa akong tulugan sa bakuran noon
subalit di sila nasanay na gamitin iyon
pag nagising kasi sila'y nililinis ko roon
dahil tae't ihi nga nila'y nangangamoy doon

gayunpaman, may sarili din naman silang buhay
bahala na ang nanay magtaguyod at gumabay
tiyak sa anak, ang inahing pusa'y di sasablay
mahalaga'y di naman nagpapabaya ang nanay

- gregoriovbituinjr.
06.01.2023

Miyerkules, Mayo 31, 2023

Paglipad sa ere (Sa eroplano, Bidyo 2)

PAGLIPAD SA ERE
(SA EROPLANO, BIDYO 2)

anong lapad din ng runway ng paliparan
maya-maya lang, eroplano'y umandar na
pinagmasdan ko ang buong kapaligiran
pag-usad namin ay binidyuhang talaga

wow, natiyempuhan ko ang mismong paglipad
hanggang kalupaa'y lumiit sa paningin
sa tabi ng bintana'y naupong kaypalad
habang naririnig ang pagaspas ng hangin

iyon ang aking unang pagbidyo sa ere
nakabibingi ang katahimikan doon
bigla'y makaririnig na di ko masabi
baka sa hangin kaya nangyayari iyon

buti't hangin ay di gaanong nagngangalit
lalo't may balitang may parating na bagyo
at ninamnam ko na lamang ang bawat saglit
nakapagbidyo rin ng dalawang minuto

- gregoriovbituinjr.
05.31.2023

* ang bidyo ay kuha ng makatang gala sa Mactan airport tungong NAIA, 05.31.2023

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://fb.watch/l0chDSp8Sd/

Paglalagay ng gamit (Sa eroplano, Bidyo 1)

PAGLALAGAY NG GAMIT
(SA EROPLANO, BIDYO 1)

noong makalampas na ang katanghalian
nakapasok na rin kami sa eroplano
animan ang upuan sa bawat hilera
habang nadarama sa puso'y pananabik

minasdan ko ang tanawin sa paliparan
buti't sa tabi ng bintana nakapwesto
tiyak, maya-maya lang kami'y lilipad na
kaya nakita sa kwaderno'y sinatitik

iginala ang mata sa kapaligiran
may naglalagay ng gamit ng pasahero
binidyuhan ang pagsalansan ng maleta
sa kumbeyor na sa ilalim isiniksik

ay, isang tagpo iyon ng pagtutulungan
upang bagahe'y mapag-ingatang totoo
marahil ay sapat-sapat ang sahod nila
nang pamilya nila'y di sa gutom tumitik

- gregoriovbituinjr.
05.31.2023

* ang bidyo ay kuha ng makatang gala sa Mactan airport tungong NAIA, 05.31.2023

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://fb.watch/k-XRqJBcjl/ 

Pasalubong

PASALUBONG

alas-singko pa lang, kami'y nasa airport na
para sa flight ng alas-syete ng umaga
subalit anong tagal kong maghihintay pa
flight ay nalipat ng alas-dose y medya

nasa loob na't ayoko na ring lumabas
ramdam ko pa'y antok, minuto'y pinalipas
sa upuan nakatulog, dama ang puyat
ngunit gising ang diwa, di dapat malingat

maya-maya pa'y naglibot, nakakagutom
bumili ng makakain at pasalubong
ah, pantawid-gutom din ang biskwit na iyon
buti't may tubig akong nadala rin doon

ako'y pumasok na rin bandang alas-onse
dala kong tubig ay na-detect, at sinabi
ng gwardya, iwan ko raw ang tubig sa tabi
tubig ko'y ininom at iniwan ang bote

buti't may Jollibee, makakakain na rin
kaya di na lang biskwit, may ulam na't kanin
di dapat magutom, ito ang laging bilin
sa sarili't baka tiyan ay pilipitin

- gregoriovbituinjr.
05.31.2023

Pagtungo sa airport

PAGTUNGO SA AIRPORT

kay-agang gumising upang maglakbay na pauwi
nag-ayos, naligo, nagbihis, sadyang nagmadali
mabuting maagap upang pag-alala'y mapawi
pagkasabik ba o lungkot ang sa puso'y naghari

doon nga sa kwarto'y talaga akong tinawagan
alas-kwatro ng madaling araw, gising na naman
nasa hulatanan o lobby naghihintay ang van
upang sumundo sa amin patungong paliparan

tatlo kaming umalis na kasamang nagsidalo
sa tatlong araw na asembliyang ginanap dito
sa Mactan, Cebu, sa lalawigan ni Lapulapu
hinggil sa paksang hustisya't karapatang pantao

madaling araw yaong iskedyul naming nauna
kaya kagabi pa lang ay talagang kumain na
habang mamaya pa magsisialisan ang iba
na bago lumisan ay may almusal o meryenda

uuwi kaming dala ang nangyaring pag-uusap
upang dalhin sa kanya-kanyang lugar ang naganap
na sa paglaon itayo ang lipunang pangarap
na walang nagsasamantala at nagpapahirap

- gregoriovbituinjr.
05.31.2023

* kuha ang bidyo ng madaling araw ng 05.31.2023
* may mapapanood na munting bidyo sa: https://fb.watch/kXnE2YUsA7/

Martes, Mayo 30, 2023

Danggit

DANGGIT

inalmusal ko'y danggit, kaysarap
ng pagkapritong aking nalasap
na para bang ako'y nangangarap

lalo't sikat nga ito sa Cebu
at ngayon ay nakarating dito
kaya hinanap itong totoo

pagtungo sa Cebu'y ikalawa
matapos ang Climate Walk ang una
siyam na taon ang lumipas na

sa airport lamang nagtungo roon
at pa-Maynila na kami noon
di man lamang nakapaglimayon

ngayon sa Cebu nakapagdanggit
sana sa asngal ay di sumabit
salamat sa sarap na kaylupit

- gregoriovbituinjr.
05.30.2023

* asngal - ngalangala
* ang makatang gala ay dumalo sa isang asembliya ng karapatang pantao sa Mactan, Cebu mula Mayo 28-30,2023

Lunes, Mayo 29, 2023

Bente pesos na bigas, trenta pesos na kanin

BENTE PESOS NA BIGAS, TRENTA PESOS NA KANIN

bente pesos na bigas / ang pangako sa atin
pangako sa eleksyon / ay di na ba kakamtin?
boladas lang ba iyon / na pang-uto sa atin?
habang trenta pesos na / ang isang tasang kanin

ito ba'y isang aral / sa dukhang mamamayan?
mga trapo'y nangako / sa turing na basahan?
upang manalo lamang / sa nangyaring halalan
nabulag sa pangako / ng trapo't mayayaman?

ay, ano nang nangyari? / nagpabola't nabola?
matagal nang pag-iral / ng trapong pulitika?
kung dati limangdaang / piso raw bawat isa
ngayon naman ay naging / libo na, totoo ba?

trenta pesos ang kanin, / bente pesos na bigas
ang pangako sa masa, / pangako ba ng hudas?
na sadyang ipinako? / kamay kaya'y maghugas?
masabunan pa kaya? / at sa puwet ipunas?

- gregoriovbituinjr.
05.29.2023

Nilay sa karapatan

NILAY SA KARAPATAN

mahalaga ang pinag-usapan
sa asembliya kong dinaluhan
hinggil sa pantaong karapatan
at samutsaring isyung pambayan

dito'y sinikap kong magsalita
at ibahagi ang nasa diwa
lalo na karapatan ng madla
pati na ang usaping pangwika

nagbahagi sa mga sirkulo
sa bawat isyu sa bawat grupo
sayang naman kung napipi ako
sinabi ang nasasaisip ko

makinig ka muna sa umpisa
at pag may pagkakataon ka na
basta umangkop sa isyu't linya
magsalita't makikinig sila

ganyan naman dapat pag may pulong
huwag sa sulok bubulong-bulong
magsalita baka makatulong
upang di tayo mag-urong-sulong

- gregoriovbituinjr.
05.29.2023

Coffee, tea or me?

COFFEE, TEA OR ME? SYEMPRE, IKAW NA 'TE!

minsang kasama si misis ay nag-deyt kami
magkaharap sa lamesa, di magkatabi
paskil sa kanyang likuran: Coffee, Tea, or Me?
aba'y syempre YOU sa kanya'y aking sinabi

pag di siya kasama, may pagpipilian
kape man o tsaa ay iinumin naman
subalit pag si misis na ang naririyan
na talagang pipiliin ko'y siya lamang

ah, kapara ko'y ang makatang si Balagtas
na nagsabi na noon: "Sa loob at labas
ng bayan kong sawi", ngunit ang nilalandas
ay pagsintang parang maong na walang kupas

- gregoriovbituinjr.
05.29.2023

Linggo, Mayo 28, 2023

Ang mga awitin ng Sining Dilaab

ANG MGA AWITIN NG SINING DILAAB

ang mga awitin / ng Sining Dilaab
ay talagang dama / at talab na talab
sa puso't diwa ko'y / sadyang nagpaalab
awiting para bang / dyamante't dagitab

magpatuloy tayo / sa pakikibaka
para sa human rights, / para sa hustisya
maraming salamat / sa alay n'yong kanta
para sa obrero, / sa dukha, sa masa

taas-kamao pong / ako'y nagpupugay
sa Sining Dilaab / sa kantang kayhusay
tapik sa balikat / sa di mapalagay
tanging masasabi'y / mabuhay! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
05.28.2023

* ang Sining Dilaab ay grupo ng mang-aawit na nakabase sa Cebu
* ang dilaab ay Cebuano sa liyab, lagablab    

Chorizo de Cebu

CHORIZO DE CEBU

inalmusal ko'y Chorizo de Cebu
pagkat ispesyal na putahe ito
kaya agad na ito'y tinikman ko
lalo't pangalwang beses ko lang dito

agad ngang nakahalina sa akin
ang pangalan pa lang nitong pagkain
soriso, ah, mukhang masarap man din
at piniling ito'y matikman ko rin

kinunan muna ito ng litrato
na nakasulat: Chorizo de Cebu
minsan lang kasing mapapunta rito
kaya aking ninamnam ang soriso

aba'y malasa kaysa karaniwan
at tamang-tama pa sa lalamunan
nadama kong nabusog din ang tiyan
pagkat anong sarap, talaga naman

- gregoriovbituinjr.
05.28.2023

* sinulat ng makatang gala sa ikalawa niyang punta sa Cebu

Pagdatal sa Mactan

PAGDATAL SA MACTAN

at nakarating din sa Mactan tangan ang bagahe
buti'y di Japan na kailangan ng pasaporte
dadalo sa asembliya, dapat may masasabi
hinggil sa mga isyung ang dama'y di mapakali

narating ko na rin ang lupain ni Lapulapu
kung saan si Fernando Magallanes ay natalo
ito ang aking ikalawang pagpunta ng Cebu
una'y noong Climate Walk nang pauwi nang totoo

upang daluhan ang malaking asemliya roon
ng mga prinsipyadong karapatan yaong misyon
na pinag-uusapan ang isyung napapanahon
at panawagang hustisya ng namatayan noon

mga isyu ng mga nawalan ng katarungan
at usaping dapat pag-isipan at pag-usapan
na sistema'y babaguhin kung kinakailangan
at hustisyang panlipunan ay ipinaglalaban

- gregoriovbituinjr.
05.28.2023

* litratong kuha ng makatang gala, 05.27.2023

Sabado, Mayo 27, 2023

Paalala sa kalinisan

PAALALA SA KALINISAN

madaling unawain kung uunawain nila
ang paalala sa mga sa opis bumisita:
"Huwag mag-iwan ng anumang uri ng basura,"
at saka, "dumi at kalat sa ating opisina"

magwalis
mag-imis
maglinis
mag-isis

kailangan pa talaga ng paalalang iyon
upang opisina'y iwanang malinis paglaon
habang nakikibaka't tinutupad yaong misyon
ang kalinisan din ng ginagalawan ay layon

- gregoriovbituinjr.
05.27.2023

Biyernes, Mayo 26, 2023

Ang kuting na ayaw pasusuhin

ANG KUTING NA AYAW PASUSUHIN

nakauna na ang ibang kapatid
pinalipat ang may batik na itim
palipat-lipat, di mapatid-patid
di na makasuso ang isang kuting

tila tulog na ang inahing pusa
o nakapikit lang habang abala
na pasusuhin ang mga anak nga
na agawan sa pagsuso talaga

inaalis ng kapatid ang ulo
ng isang kuting na di makadede
lumipat naman sa kabila ito
ganoon din, di pa rin makadede

ibang kapatid niya't anong kulit
na gustong ang makasuso'y sila lang
hanggang kanyang sarili'y ipinilit
ayaw rin niyang siya'y maisahan

sige, karapatan mo'y igiit mo
kapatid ka namang dapat dumede
ipagtagumpay mo rin ang pagsuso
kaysa magutom ka't mauhaw dine

- gregoriovbituinjr.
05.26.2023

* mapapanood ang bidyo sa: https://fb.watch/kMvUNFH10U/

Kanina, sa dyip

KANINA, SA DYIP

sa dyip, naupo ako sa una
nang may pinuntahan lang kanina
may istiker roong may babala:
"Bawal sumakay ang walang pera!"

buti't ako'y may baryang pambayad
kaya ayun, nagbayad kaagad
bagamat dyip sa takbo'y makupad
dumating din, pagong man ang usad

piniktyuran ko na lamang iyon
baka tama naman yaong layon
baka may nagwa-wantutri roon
inis na ang tsuper kaya gano'n

salamat sa gayong parirala
naalimpungatan ang makata
matagumpay yaong parikala
na tumatagos sa puso't diwa

- gregoriovbituinjr.
05.26.2023

* parirala = phrase
* parikala = irony

Paggising sa umaga

PAGGISING SA UMAGA

paggising sa umaga'y nag-inat
inimis ang inunan kong aklat
kagabi'y umulan at mahamog
buti't tuhod ay di nangangatog
mumog, hilamos, handa'y almusal
barakong mainit at pandesal
karaniwang tagpo pagkagising
mag-eehersisyo, magdi-dyaging
ihahanda ang buong sarili
para sa gawain hanggang gabi
mangangalap ng mga balita
at isyu ng dukha't manggagawa
magsusulat ng mga sanaysay
sinong bibigyan ng pagpupugay
mga kuting ay kukumustahin
pakakainin, paiinumin
at maglalakad muli sa lubak
nanamnamin ang paksa sa utak
na isusulat agad sa papel
titipain naman sa kompyuter

- gregoriovbituinjr.
05.26.2023

Huwebes, Mayo 25, 2023

Ragasang tubig sa biglang pag-ulan

a
RAGASANG TUBIG SA BIGLANG PAG-ULAN

tumigil ako sa isang lansangan
kung saan tao'y may masisilungan
lalo't bigla ang pagbagsak ng ulan
nakisilong sa isang paaralan

magpapasa sana ako ng akda
sa isang manunulat na dakila
di na natuloy ang inaadhika
lampas-oras, baka siya na'y wala

oras nga'y pinagsikapang habulin
lalo na'y kayhaba ng lalakarin
biglang umulan, di na kakayanin
tila ba ako'y nasa isang bangin

pinagmasdan ko na lamang ang kanal
ragasa ang tubig tungong imburnal
walang payong kaya natitigagal
ako'y basang sisiw at nangangatal

- gregoriovbituinjr.
05.25.2023

* mapapanood ang bidyo sa: https://fb.watch/kL85cDnujH/

Wrestling ng mga kuting

WRESTLING NG MGA KUTING

naglalaro muli ang mga kuting
animo sila'y mga nagre-wrestling
balibag dito at doon, ang galing
o baka naman nagla-loving-loving

sa galaw ng kanilang buntot pa lang
alam mong sila'y nagkakatuwaan
masaya lang silang naghaharutan
palibhasa'y mga bata pa naman

akala mo ba, kaya mo ako, ha?
aba'y sabi ng isa sa kanila
palakasan, sinong agad tutumba
sige nga, ang sagot naman ng isa

baka naman sila'y nag-eensayo
na pagbabalibag daw ba'y paano
baka raw may dagang malaki, naku
sa pagdepensa'y dapat nang matuto

nagkatuwaan ang mga alaga
habang sa kanila'y nakatunganga
sa panonood pa lang ay may tuwa
sa puso, bagamat di mo halata

- gregoriovbituinjr.
05.25.2023

* ang bidyo ay mapapanood sa: https://fb.watch/kK-uulwtIh/

LITKURAN - salin ko sa BACKGROUND

LITKURAN - SALIN KO SA BACKGROUND hinanap ko na sa diksyunaryo salin ng BACKGROUND sa Filipino may likuran, karanasan, pondo anong etimolohi...