Lunes, Abril 8, 2024

Sa ruta ng paglalakbay

SA RUTA NG PAGLALAKBAY

sa pagpasok sa trabaho't pag-uwi araw-araw
ay kabisado ko na ang ruta ng paglalakbay
kahit nagninilay, pag yaong kanto na'y natanaw
o nakapikit man, ang pagliko'y ramdam kong tunay

subalit paano kung may bago kang pupuntahan
na di mo pa kabisado ang mga daraanan
dapat marunong kang magtanong o may mapa naman
upang maiwasang maligaw sa patutunguhan

dyip man, bus, taksi't tren, na sasakyang pampasahero
o papunta ng ibang isla, lululan ng barko
o mangingibang-bansa, sasakay ng eroplano
dapat ruta mo ng paglalakbay ay mabatid mo

ako'y maglalakbay, sa ibang lugar patutungo
kaya dapat maging listo lalo't malayong dako
baka di makabalik kung doon ay mabalaho
kung batid mo ang ruta, may plano kang mabubuo

- gregoriovbituinjr.
04.08.2024

* litrato mula sa app game na Word Connect

Linggo, Abril 7, 2024

Sa paglubog ng araw

SA PAGLUBOG NG ARAW

kung sakaling palubog na ang aking araw
sana tagumpay ng masa't uri'y matanaw
kung sakaling araw ko'y pawang dusa't lumbay
ako'y magkagiya sa aking paglalakbay

lalo't tatahakin ko'y malayong-malayo
na di sa dulo ng bahaghari o mundo
kundi paparoon sa masayang hingalo
titigan mo ako hanggang ako'y maglaho

may araw pa't mamaya'y magtatakipsilim
na inaalagata ang bawat panimdim
basta marangal ang nilandas na layunin
ating papel ay di liliparin ng hangin

sa araw na palubog dadako ang lahat
tiyakin lamang na ating nadadalumat
ang kabuluhan ng danas, aral at ugat
sa bawat paglubog, may araw ding sisikat

- gregoriovbituinjr.
04.07.2024

* litratong kuha ng makatang gala malapit sa pinagdausan ng reyunyon, Abril 6, 2024

Maglulupa

MAGLULUPA

ako'y isang maglulupang tibak
laging handa kahit mapahamak
basta mapalago ang pinitak
at dukha'y di gumapang sa lusak

diwa'y tuon pa ring tutuparin
yaring yakap naming adhikain
yapak man ay aking tatahakin
upang pinangarap ay marating 

dapat maging matatag palagi
nang sa maling gawa'y makahindi
at sa wastong daan manatili
pag biglang liko'y dapat magsuri

magabok man ang mga lansangan
o mainit ang nilalakaran
tulad namin ay di mapigilang
kumilos tungong lipunang asam

- gregoriovbituinjr.
04.07.2024

Arawang tubo, arawang subo

ARAWANG TUBO, ARAWANG SUBO

sa kapitalista, isip lagi'y arawang tubo
upang mga negosyo nila'y palaging malago
sa dukha, saan ba kukunin ang arawang subo
ginhawa't pagbabago'y asam ng nasisiphayo

ay, kitang-kita pa rin ang tunggalian ng uri
iba ang isip ng dukha't iba ang naghahari
kalagayan nila'y sadyang baligtad at tunggali
lagi nang walang ulam ang malayo sa kawali

paano nga ba babaguhin ang ganyang sitwasyon?
paanong patas na lipunan ay makamtan ngayon?
may lipunang parehas kaya sa dako pa roon?
o dukha na'y maghimagsik upang makamit iyon?

lipunang makatao'y asam naming aktibista
kaya kumikilos upang matulungan ang masa
simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka
malagot ang tanikala ng pagsasamantala

walang magawa ang mga pinunong nailuklok
pinapanatili pa nila ang sistemang bulok
panahon namang ganid na sistema'y mailugmok
at uring manggagawa'y ating ilagay sa tuktok

- gregoriovbituinjr.
04.07.2024

Ulam na isda

ULAM NA ISDA

ang makata'y napaghahalata
mahilig ko raw ulam ay isda
may tsaa na, mayroon pag tula
bakit gayon? kami'y may alaga
tira sa isda'y para sa pusa

minsan, isda'y aking ipiprito
o kaya luto nama'y adobo
may toyo, suka't paminta ito
sibuyas at bawang pa'y lahok ko
kain ay kaysarap na totoo

pusang alaga'y laging katapon 
na sa bahay, amin nang inampon
natira'y bigay sa mga iyon
nang mabusog pag sila'y lumamon
alam n'yo na bakit ako'y gayon

ika nga, dapat magmalasakit
pusa man ay atin ding kapatid
kahit sila sa bahay ay sampid
may tuwa namang sa amin hatid
pag nawala, luha'y mangingilid

- gregoriovbituinjr.
04.07.2024

Plastik sa aplaya

PLASTIK SA APLAYA

reyunyon ng angkan malapit sa aplaya
upang salinlahi'y magkakila-kilala
kami'y nagdatinga't kumain ng umaga
hanggang magsimula na ang handang programa

hapon matapos ang programa't mga ulat
ay nagliguan na ang mag-angkan sa dagat
malinis ang buhangin, walang maisumbat
ngunit may natanaw pa ring plastik na kalat

wala namang nakitang coke na boteng plastik
liban sa pulang takip, tatlo ang nahagip
ganito nga marahil sa lugar na liblib
di gaya sa Manila Bay sa plastik hitik

tinipon na lang ang ilang plastik na ito
sa basurahan inilagak na totoo
saanman may kalikasan, kumilos tayo
pamana sa sunod na salinlahi't mundo

- gregoriovbituinjr.
04.07.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa isang dalampasigan, Abtil 6, 2024

Sabado, Abril 6, 2024

Ako si Taraw

AKO SI TARAW

ako si Taraw, asawa ni Lanyag
mula Maynila, puso ko'y nabihag
ng asawa ngayong kaygandang dilag
ugnayang nananatiling matatag

tingni, sa aking t-shirt ay naka-print
ngalang Taraw, kahuluga'y bituin
ito ang ngalang Linias sa akin
na hanggang kamatayan ay dadalhin

maraming salamat sa ngalang ito
kahit di taga-Mountain Province ako
mahalaga, mag-asawa'y narito
para sa isang makataong mundo

salamat sa buhay ko't iniibig
patuloy mang nagbibilang ng pantig
wala mang hinandang puto't pinipig
tangan pa rin ang tindig at pag-ibig

- gregoriovbituinjr.
04.06.2024

* kuha sa reyunyon ng clan, 04.06.2024
* Linias - salita mula sa tribung I-Lias ng Barlig, Mountain Province

Di makapunta sa BaRapTasan

DI MAKAPUNTA SA BARAPTASAN 

iniiyakan ng loob kong di makararating
sa BaRapTasan sa Luneta, ikatlo ng hapon 
sapagkat madaling araw pa lamang  pagkagising
ay bumiyahe na ni misis sa probinsya ngayon

sentenaryo ng Unang Balagtasan, kainaman
sanang masaksihan kasama ang ibang makata
malaking reyunyon ng mga makata ng bayan
wala ako sa mahalagang araw ng pagtula 

makasaysayang sandaling di na mauulit pa
kahit maganap pa ang ikalawang sentenaryo
tiyak sa panahong iyon, tayo'y mga wala na
kaya luha't lumbay na lang ang maiaalay ko 

di ko naman mapahindian si misis sa lakad
dahil mahalaga ring siya'y aking masamahan
gayunman, sa mga makata, maraming salamat
habang ako'y patuloy magtugma't sukat sa tanan

- gregoriovbituinjr.
04.06.2024

Maingay man, makapagsusulat ka

MAINGAY MAN, MAKAPAGSUSULAT KA

huwag kang maniniwala sa nagsasabing
hanap nila upang magsulat ay tahimik
na lugar, bagito pa sila't nanghihiram
pa ng anumang paksa sa katahimikan

huwag kang magsulat sa lugar na tahimik
kung manghihiram ka lang ng paksa sa putik
doon ka sa maingay na lugar, marami
kang paksang maikukwento, nakawiwili

upang makasulat, dapat may sasabihin
kung maraming nasa utak, agad sulatin
huwag kang magsulat sa tahimik na lugar
baka makatulog ka lang, imbes umandar

iyan ang teknik, dapat may sasabihin ka
paksa'y laksa sa paligid, ipunin mo na
malakas man ang isteryo ng kapitbahay
ugong man ng motor o may kudetang tunay

- gregoriovbituinjr.
04.06.2024

Biyernes, Abril 5, 2024

Ang nabili kong aklat

ANG NABILI KONG AKLAT

sa pamagat pa lang ako na'y nahalina
sa nakitang librong nabili ko kagabi
"50 Greatest Short Stories" na'y mababasa
marahil isang kwento muna bawat gabi

nasa wikang Ingles ang maiikling kwento
tanda ko pa nga, mayroon din tayo niyan
librong "Dalawampu't Limang Maikling Kwento"
na kung hahanapin, baka nasa hiraman

dalawampu't limang sikat na manunulat
na nasa pandaigdigang literatura
iba't ibang pinanggalingan nilang sukat
Briton, U.S, Irish, Pranses, Ruso, Canada

sa Europa't U.S. binabasa marahil
kaya wala pang Asyanong may-akda rito
ngunit awtor na Pinoy ay di mapipigil
na sumikat din sa kanyang Ingles na kwento

tigalawang kwento silang mga may-akda
sa "50 Greatest Short Stories" na nabili
inspirasyon sila sa ilan kong pagkatha
sa pagbasa ng akda nila'y nawiwili

- gregoriovbituinjr.
04.05.2024

Talaan ng 25 awtor sa nasabing aklat:
Anton Chekov
Charles Dickens
Katherine Mansfield
Guy de Maupassant
F. Scott Fitzgerald
H. Rider Haggard
O. Henry
Rudyard Kipling
W. W. Jacobs
Virginia Woolf
D. H. Laurence
Saki
Jerome K. Jerome
H. G. Wells
Kate Chopin
Ambroce Bierce
Jack London
Edgar Allan Poe
Stephen Leacock
James Joyce
Bram Stroker
Joseph Conrad
M. R. James
W. Somerset Maugham
R. L. Stevenson

Huwebes, Abril 4, 2024

Chess Master Nicolas, 11, pipiga ng utak

CHESS MASTER NICOLAS, 11, PIPIGA NG UTAK

muling makikipagpigaan ng utak
si Nika Juris Nicolas na sasabak
sa torneyong World Cadet Rapid and Blitz Chess
Championship sa bansang Albania, sa Durres

si Nika Nicolas, edad labing-isa
pinakabatang National Chess Master na
ay nagsimulang mag-chess noong pandemic
nakamit na medalya'y namumutiktik: 

naging Pasig City Athlete Scholar na
hanggang naging National Youth Champion siya
tinanghal din siyang Asian Youth medalist
hanggang naging Eastern Asia youth medalist

tinanghal din siyang Batang Pinoy Champion
na kapuri-puri talaga paglaon
hanggang maging Woman Candidate FIDE Master
ngayon nga siya'y Woman National Master

pagpupugay kay Nika Juris Nicolas
sa kanyang talento sa larong parehas
galingan mo pa sa pigaan ng utak
sa larong chess, pangalan mo na'y tatatak

- gregoriovbituinjr.
04.04.2024

* ulat mula sa pahayagang Abante, Abril 4, 2024, pahina 11

Pagkatha sa madaling araw

PAGKATHA SA MADALING ARAW

ikaapat ng madaling araw na'y nagigising
sapagkat iihi sa kabila ng mga dingding
o kaya'y sa kasilyas ngunit di na makahimbing
habang asawa'y humihilik pa ng anong lambing

pagkabukas ng ilaw, agad makikita'y papel
o kwaderno't haharap doon matapos dyuminggel
kakathain ang tunggalian ng demonyo't anghel
demonyo'y naghaharing uri't anghel na di taksil

o marahil naman tititig muli sa kisame
bakit patuloy na nakikibaka ang babae
paano dinala ng kalapati ang mensahe
bakit may tiki-tiki para sa mga bulate

malinaw pa ba ang bungang-tulog o panaginip
na isang manggagawa ang sa nalunod sumagip
na isang magsasaka ang sa palay ay tumahip
na isang makata ang may kung anong nalilirip

- gregoriovbituinjr.
04.04.2024

Miyerkules, Abril 3, 2024

Ang paskil

ANG PASKIL

habang nakasakay / sa dyip ay nakita
ang paskil sa gitnang / isla ng lansangan
nalitratuhan ko / sa selpon kamera

may pagkilos noon / ang mga babae
pagkat araw iyon / ng kababaihan
ako'y nakiisa't / lumahok sa rali

Abante Babae / yaong nakasulat
bagong samahan ba / yaong naitatag
o isang paraan / na masa'y mamulat

ngayon nga'y patuloy / sa pinapangarap
na sistemang bulok / ay ating mawaksi
at ginhawa'y damhin / ng kapwa mahirap

maitayo natin / ang bagong sistema
at isang lipunang / makataong tunay
na ang mamumuno'y / manggagawa't masa

habang nasa dyip nga'y / aking nalilirip
darating ang araw / masa'y magwawagi
kaya magsikilos, / at huwag mainip

- gregoriovbituinjr.
04.03.2024

* litratong kuha ng makatang gala habang nasa EspaƱa, Marso 8, 2024

O, kay-init ngayon ng panahon

O, KAY-INIT NGAYON NG PANAHON

O, kay-init ngayon ng panahon
tila katawan ko'y namimitig
para bang nasa loob ng kahon
mainit din kaya ang pag-ibig

konti pa lang ang aking naipon
sana'y di pa sa akin manlamig
ang aking diwatang naroroon
sa lugar na palaging malamig

magpatuloy lamang sa pagsuyo
kahit panahon ng kainitan
baka kung pag-ibig ay maglaho
pagsintang kaylamig ang dahilan

panahon man ay napakainit
patuloy pa rin tayong magmahal
kahit sa pawis na'y nanlalagkit
pag-ibig natin sana'y magtagal

- gregoriovbituinjr.
04.03.2024

Dagitab

DAGITAB

bagamat dagitab ay nabasa ko noon
at nababanggit din sa radyo't telebisyon
sa isang krosword ay nakita ko paglaon
na magagawan ko lamang ng tula ngayon

ang tawag nga sa bombilya'y ilaw-dagitab
sa palaisipan nama'y aking nasagap
sa Una Pababa, tanong: elektrisidad
na lumabas na kahulugan nga'y dagitab

ito marahil ay salita nating luma
muling lumitaw, napapaunlad ang wika
kaya ngayon, ito'y ginamit ko sa tula
bilang pagpapayabong sa sariling wika

palaisipan talaga'y malaking silbi
na lumang kataga'y nahuhugot maigi
kaya ang dagitab sakali mang masabi
tinatalakay ay may ugnay sa kuryente

- gregoriovbituinjr.
04.03.2024

Martes, Abril 2, 2024

Inadobong isda

INADOBONG ISDA

daing at galunggong
bawang at sibuyas
may toyo pa't suka
lutong inadobo

dapat lang magluto
pag may iluluto
lalo't nagugutom
at nasisiphayo

nang may maiulam
sa kinagabihan
upang mga anak
ay di malipasan

inadobong isda
sa toyo at suka
nang dama'y ginhawa't
mabusog na sadya

aking ihahain
sa hapag-kainan
itong inadobong
kaysarap na ulam

katoto't kumpare
tara nang kumain
lalo't gumagabi
at nang di gutumin

- gregoriovbituinjr.
04.02.2024

Bakit?

BAKIT?

dapat kong isulat kung bakit
ngayon ay di ako palagay
mga alimangong may sipit
ay nakasusugat ngang tunay

bakit ba ipinagkakait
ang karapatang dapat taglay
mula pagkasilang ng paslit
hanggang sa tumanda't mamatay

karapatang dapat igiit
ipaglaban ng buong husay
katarungang dapat makamit
at dapat na ipagtagumpay

sa uhaw nitong nagigipit
tubig ang marapat ibigay
upang di tayo magkasakit
di agad humantong sa hukay

napag-isip-isip kong saglit
bakit di ako mapalagay
nais kong abutin ang langit
na di alam saan sasakay

- gregoriovbituinjr.
04.02.2024

Sa kaarawan ni Utol Bunso

SA KAARAWAN NI UTOL BUNSO

bunso, maligayang kaarawan
nawa'y hindi ka nagkakasakit
at laging malusog ang katawan
nawa'y manatili kang mabait

birthday sa Unang Araw ng Abril
payo sa iyo'y magpakatatag
sa iyo'y wala lang ang hilahil
kaya dama mo'y laging panatag

nareresolba ang suliranin
dahil mana ka sa ating ina
matalino't aasahan natin
tulad ng ating butihing ama

pagbati muli ng Happy Birthday
handog ko sa iyong tula'y tulay
upang palagi ka pang mag-birthday
sa iyo, si kuya'y nagpupugay

- gregoriovbituinjr.
04.02.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa Gateway, Cubao, Abril 1, 2024

Sa ika-236 kaarawan ni Balagtas

SA IKA-236 KAARAWAN NI BALAGTAS

ako'y taospusong nagpupugay
sa dakilang sisne ng Panginay
sa kanyang kaarawan, mabuhay!
sa kanya'y tula ang aking alay

pawang walang kamatayang obra
ang nasa akin ay akda niya
una'y itong Florante at Laura
ikalwa'y Orosman at Zafira

salamat, O, Francisco Balagtas
inspirasyon ka sa nilalandas
tungo sa nasang lipunang patas
at asam na sistemang parehas

mabuhay ka, dakilang makata
kaya tula'y aking kinakatha
na madalas ay alay sa madla
lalo na sa dukha't manggagawa

- gregoriovbituinjr.
04.02.2024

* Francisco Balagtas (Abril 2, 1788 - Pebrero 20, 1862)

Lunes, Abril 1, 2024

Pagbabasa

PAGBABASA

di lamang kabataan ang dapat magbasa
upang mabatid ang lagay ng bansa't masa
di lamang estudyante ang dapat magbasa
upang sa pagsusulit sila'y makapasa

kahit kami mang nasa panahong tigulang
ang pagbabasa na'y bisyo't naging libangan
uugod-ugod man o nasa hustong gulang
ang pagbabasa'y pandagdag sa kaalaman

sa umaga'y bibili na agad ng dyaryo
upang mabatid ang napapanahong isyu
sa hapon nama'y magbabasa na ng libro
kahit takipsilim pa ang abutin nito

hihintayin ko pa ba ang mga bubuyog
na dumapo sa rosas upang makapupog
o magbabasa hanggang araw ko'y lumubog
kapara'y nobelang sa puso'y makadurog

pagbabasa marahil ang bisyo kong tunay
kaysa manigarilyo o kaya'y tumagay
sa pagbabasa man ay nakapaglalakbay
nagagalugad ang lugar na makukulay

- gregoriovbituinjr.
04.01.2024

Ang maiaalay sa mundo

ANG MAIAALAY SA MUNDO iyon lang ang maiaalay ko sa mundo ang ibigay yaring buhay para sa kapwa at maitayo ang lipunang makatao at patas sa p...