Words can also be a sword

"A pen is mightier than the sword." - ito'y palasak na kasabihan sa Ingles.

"Words are mightier than the sword." "Words can also be a sword." - ang sabi ko naman nang makita sa app na Word Connect na pareho lang ang mga letrang bumubuo sa words at sword.

WORDS CAN ALSO BE A SWORD

may kasabihan nga: "A pen is mightier than the sword."

ang naisip ko agad: "Words are mightier than the sword."

mula sa app na Word Connect ay aking natalisod

na pareho lang ang letra sa salitang words at sword

"Words can also be a sword," dito'y masasabi ko rin

dahil nakasusugat din ang salitang matalim;

pag nagtungayaw ka't nanira ng kapwa, malagim

kaya may salitang pag humiwa'y kaysakit man din

may salitang tagapagbungkal ng katotohanan

na maaaring armas laban sa katiwalian

may salita ring nananawagan ng katarungan

na talagang patama sa mapang-api't gahaman

madalas na mabisa ang ating pananalita

nakasusugat o nakahihilom yaring dila;

sa pag-uusap, dapat batid ang tamang kataga

salita'y sandata rin upang kamtin ang adhika

salamat sa Word Connect na madalas nilalaro

upang mga salita sa isang iglap mabuo;

"Words can also be a sword," ito'y aking napagtanto

kaya ingatan ang salitang ang kapara'y punglo

- gregoriovbituinjr.

12.08.2023

Hindi ka mawawaglit

HINDI KA MAWAWAGLIT

hindi ka mawawala

sa aking mga tula

pagkat ikaw ang mutya

sa bawat kong adhika

sa mundong pinangarap

na ginhawa'y malasap

makaraos sa hirap

hustisya'y lumaganap

hindi ka mawawaglit

sa aking puso't isip

diwata kang marikit

sa aking panaginip

mundo'y kakathain ko

na magkasama tayo

kaytamis na totoo

nang ako'y tinanggap mo

- gregoriovbituinjr.

12.06.2023

Pagsinta

PAGSINTA

anong kahihinatnan ng ating pag-ibig

kung tuwing gabi ay di kita makaniig

napapakinggan lang ang malamyos mong tinig

ngunit di mayapos ng aking mga bisig

tinig mo'y pawang oyayi sa aking taynga

para bang hinehele ng mahal kong ina

ang tinig mong kapara ng Ibong Adarna

pag natulog ako'y parang bato talaga

o baka naman ako ang may suliranin

tumatanda na kasi't lagi nang antukin

katawang nanlalata ang madalas angkin

madaling araw na lang kung kita'y yakapin

paghiwa ng dayap ay di na kailangan

upang ipatak sa bisig na sinugatan

pagkat sa oras na tulog ang sambayanan

saka kita niyayapos at hinahagkan

- gregoriovbituinjr.

12.06.2023

Gulag

GULAG

limang titik sa app ng Word Connect ay GULAG

pitong titik, LUGGAGE, inuna kong sagutin

di iyon tsamba, batid ko ano ang GULAG

kulungan iyon sa panahon ni Stalin

kung sa Nazi Germany, may concentration camp

na nagdulot ng kamatayan sa marami

kay Stalin, GULAG ang tawag sa labor camp

kulungan at kamatayang di mo masabi

kayraming mga inosente ang biktima

sa usaping pulitikal at emosyonal

kayraming ikinulong na nakikibaka

na namatay na lamang nang di makatagal

minsan, mabuting magbasa ng kasaysayan

nang sa palaisipan ay may maisagot

anong nangyari sa laksa-laksang digmaan

gunita ng gulag ay nakakakilabot

- gregoriovbituinjr.

12.04.2023

Kabaliwan nga ba?

KABALIWAN NGA BA?

babasahin ko ba'y kalokohan

buhay ng mangmang, katatawanan

marahil, marahil ay dapat lang

lalo't klasiko na kung turingan

awtor na Akutagawa't Fontaine

pati sina Catullus at Montaigne

librong "The Life of a Stupid Man"

librong "The World is Full of Foolish Men"

galit na'y umiibig pang sadya

bakit natatawa't lumuluha

tayo ng sabay, nakamamangha

inakda ng awtor na dakila

bakit yao'y kanilang nasabi

basahin, magsuri at magmuni

sa Fully Booked mura kong nabili

eighty lang noon, naging one-twenty

dapithapon hanggang takipsilim

hatinggabi hanggang umagahin

sa sarili'y natatawa man din

kabaliwan bang ito'y basahin?

- gregoriovbituinjr.

12.04.2023

Alaga

ALAGA

muli kaming nagtagpo ng alaga

mula sa mahaba kong pagkawala

ngayon ay malaki na silang pusa

ako'y nakilala pa nilang sadya

nagsilapitan nang makita ako

gutom at ngumingiyaw silang todo

hinaplos-haplos ko sila sa ulo

at sa maganda nilang balahibo

naisip kong ibigay ang natira

ko sa pinritong isda sa kanila

tulad noon, kami'y hati talaga

buntot, tinik, laman, ulo't iba pa

nakita ko rin ang iba pang kuting

sa labas, may ibang nagpapakain

labing-isa noon ang alagain

may ibang buhay na't kaylaki na rin

- gregoriovbituinjr.

12.04.2023

Bituin

BITUIN

hinanap ko minsan sa langit ang bituin
datapwat sa umaga'y di mo iyon pansin
wala sa katanghaliang sakdal init din
natagpuan ko lang sa pusikit na dilim

ganyan din minsan ang mga hinahangaan
mang-aawit, lingkod-bayan, manunulat man
sa kanilang ginagawa, sila'y huwaran
kaya tinitingala ng madla, ng bayan

sila'y umukit ng kasaysayan sa mundo
mga tagapamayapa sa gera't gulo
awitin nila'y tagos sa puso ng tao
sa sipnaya't agham nag-ambag na totoo

sa pinilakang tabing sila'y napanood
sa kanilang larang ay nag-ambag ng lugod
sa mga isyu'y di basta nagpatianod
ginawa nila ang dapat, di nanikluhod

pinangunahan ang paghanap ng solusyon
sa maraming problema'y naging mahinahon
pagpupugay sa bituin noon at ngayon
huwaran silang taglay ay dakilang misyon

- gregoriovbituinjr.
12.04.2023

* litrato mula sa pabalat ng aklat na Time Great People of the 20th Century, at maikling kwento mula sa magasing Liwayway, isyu ng Nobyembre 2023, p.92

Maulap ang kalangitan

MAULAP ANG KALANGITAN

maulap ang kalangitan

kapara ng saloobin

kailangang paghandaan

bawat unos na parating

upang di maging ligalig

pag rumagasa ang baha

nang di umabot ang tubig

sa sahig ng dusa't tuwa

nais kong sundin ang payo

ng babaylan, guro't paham

madama man ang siphayo

iyan din ay mapaparam

sa madalas na pagnilay

sa langit natitigagal

bilin ng aking maybahay

mag-ingat ka lagi, mahal

- gregoriovbituinjr.

12.04.2023

Saan patutungo?

SAAN PATUTUNGO?

saan nga ba patungo ang paa

kung landasin ay di mo makita

magiging katuwang ba ang masa

sa paghakbang sa isyu't kalsada

mahanap ko kaya'y pahingahan

at katotong mapapaghingahan

ng loob na walang paghingahan

nang makahingang may kaluwagan

lalakad akong di nakatungo

taasnoo saanman tumungo

upang mapalapit sa malayo

nang di yumuyuko't sumusuko

tinungo ko'y malalayong landas

sa kagubatang puno ng ahas

sa kalunsurang kayraming hudas

ngunit may bukas bang mababakas

- gregoriovbituinjr.

12.03.2023

Upang maunawaan ang sinulat

UPANG MAUNAWAAN ANG SINULAT

"He has never been known to use a word

that might send a reader to the dictionary."

 - William Faulkner (about Ernest Hemingway).

dalawang bagay lang upang ako'y maunawaan

sa mga ulat, sanaysay, kwento't tula sa tanan

una'y paggamit ng mga salitang karaniwan

pangalwa'y pagtaguyod ng salitang malalim man

subalit madali bang maunawaan sa tula

ang mga langkap na tayutay na matalinghaga

o baka sa kahulugan na'y bahala ang madla

kung paano nila ang mga iyon naunawa

huwag nang gumamit ng mga salitang antigo

na di ka na maunawaan ng babasa nito

baka di basahin pag kailanga'y diksyunaryo

datapwat maaaring lalawiganin sa kwento

minsan, malalim na salita'y gagamitin ngayon

dahil kailangan katulad ng globalisasyon

pribatisasyon, deregulasyon, at kunsumisyon

mensahe'y dapat mapaunawa, di man sang-ayon

maraming payo ang mga kilalang manunulat

na kung batid mo, sa pagkatha'y di ka magsasalat

baka kagiliwan ka ng masa't makapagmulat

na tangi mo nang masasabi'y salamat! salamat!

- gregoriovbituinjr.

12.03.2023

Kaibigang matalik?

KAIBIGANG MATALIK?

I need physics more than friends. 

- J. Robert Oppenheimer

sino raw ba ang aking matalik na kaibigan?

ah, di ko nasagot si misis sa tanong na iyan

gayong marami akong kakilala't kaibigan

ngunit sinong matalik? ako'y natunganga na lang

sa mayoryang taon ng buhay ko, pulos kasama

sa kilusan o kapisanan ang kahalubilo

mga kasama sa pakikibaka, hirap, gulo

duguan man, handang mamatay para sa prinsipyo

maraming kasama, walang kaibigang matalik

na napagsasabihan ng problema't bumabalik

na mula bata'y kaagapay sa dusa't hagikhik

na batid ang nadarama ko kahit di umimik

marahil kaya wala dahil di ako naghanap

animo utak ko'y nakalutang sa alapaap

mas ninais ko pa yatang pluma yaong kausap

buti't may asawa akong tunay na mapaglingap

- gregoriovbituinjr.

12.03.2023

Gawad

GAWAD

taospuso pong pasasalamat

sa Human Rights Pinduteros Award

patuloy lang akong nagsusulat

wala mang gantimpala o gawad

lagi akong lilikha't kakatha

ng mga sanaysay, kwento't tula

hinggil sa maraming isyu't paksa

ng madla, manggagawa't dalita

tula ko'y tulay sa karapatan

ng karaniwang tao, ng bayan,

ng naaapi't niyuyurakan

patama rin sa tuso't gahaman

ang gubat ay di laging mapanglaw

may sisilay ding bukangliwayway

karapatang pantao'y isigaw

tara, atin itong isabuhay

salamat po sa gawad na ito

na talagang tagos sa puso ko;

para sa karapatang pantao

muli, maraming salamat, thank you

- gregoriovbituinjr.

12.02.2023

* isa ang may-akda sa mga ginawaran ng Human Rights Pinduteros Choice Award, gabi ng Disyembre 1, 2023

* ang mga litrato'y kuha ng kanyang maybahay

Hilagyô pala'y kaluluwa

HILAGYÔ PALA'Y KALULUWA

hilagyô pala'y kaluluwa, sagot pala rito

sa palaisipan; Pahalang, bilang Labimpito

aba'y bago kasi sa akin ang salitang ito

na singkahulugan din ng diwa at espiritu

ah, nakakatuwa, nabatid ano ang hilagyô

may impit sa dulo, mabilis, katugma ng kulô

di tulad ng siphayò at lahò, kapara'y sundô

kaya palaisipang iyon ay aking nabuô

kahulugan din pala'y diwa't anghel dela gwardya

abstrakto o baliwag kung iisipin talaga

sa palaisipan ay mahalaga ang pasensya

magkunot man ng noo, yaring diwa'y may presensya

buti't talastas ang bago ngunit lumang salitâ

magagamit sa mga kwento, sanaysay at tulâ

bagamat sakbibi ng luha at natutulalâ

habang nagninilay dito'y nakapangalumbabâ

- gregoriovbituinjr.

11.28.2023

* palaisipan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, 11.23.2023, pahina 11

* kahulugan mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 448

Pagpupugay kay Gat Andres Bonifacio

PAGPUPUGAY KAY GAT ANDRES BONIFACIO

Gat Andres Bonifacio, Supremo ng Katipunan

mahusay na organisador, marunong, matapang

sa kanyang pamumuno'y dumami ang kasapian

mga Katipon, Kawal, Bayani'y nakipaglaban

dineklara ng Supremo ang paglaya ng bansa

"Punitin ang mga sedula!" ang kanyang winika

ang sigaw niya'y inspirasyong pumukaw sa madla

simula ng himagsikan ng armas, dugo't diwa

O, Gat Andres, salamat sa iyong ambag sa bayan

ngunit pinaslang ka ng 'kapanalig' sa kilusan

taun-taon, ikaw ay aming pinararangalan

tula't sanaysay mo'y pamanang sa amin iniwan

salin ng Huling Paalam ni Rizal, ang Tapunan 

ng Lingap, Ang mga Cazadores, ang Katapusang

Hibik ng Pilipinas sa Inang Espanya, at ang

Mi Abanico sa Espanyol, nariyan din naman

ang obra niyang Pag-ibig sa Tinubuang Lupa 

ating nauunawa bagamat matalinghaga,

bayani, makata, mananalaysay, manggagawa

pinaglaban ang kalayaan, tunay na dakila

basahi't namnamin ang dalawa niyang sanaysay:

Mararahas na Mga Anak ng Bayan, Mabuhay!

Ang Dapat Mabatid ng mga Tagalog, magnilay

mga gintong aral niya'y makahulugang tunay!

- gregoriovbituinjr.

11.27.2023

* Inihanda para sa "Konsiyerto ng Tula at Awit: Parangal sa Ika-160 Kaarawan ni Gat Andres Bonifacio", University Hotel, UP-Diliman, Nobyembre 27, 2023, 2-6pm 

Banyakot pala'y kimono

BANYAKOT PALA'Y KIMONO

BANYAKOT pala ang salita natin sa KIMONO

na nakita sa palaisipan sa isang dyaryo

kaya agad kong sinaliksik ang salitang ito

na wala sa U.P. Diksiyonaryong Filipino

habang sa iba pang pananaliksik sa internet

ito'y roba, sa Ingles pa'y swimsuit, aba'y kayrikit

salamat sa palaisipan, ito'y magagamit

sa mga kwento't sanaysay, tulang tanaga't dalit

katugma'y balakyot, talukbong ba nila'y banyakot

ang salita bang ito'y kaytagal nang nilulumot

na hinukay ng palaisipan mula sa limot

upang magamit ng manunula nang walang takot

- gregoriovbituinjr.

10.17.2023

* litrato mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Nobyembre 17, 2023, pahina 10

* nasaliksik sa https://glosbe.com/tl/en/banyakot na ang ingles sa banyakot ay swuimsuit

* nasaliksik sa isang Palaisipan sa internet, na nasa kawing na:

https://www.pressreader.com/philippines/balita/20180314/282041917651356 ay makikita ang tanong na Pahalang 34: Bata o banyakot; bata na roba at hindi bata na child

Maligayang ika-82 kaarawan po, Dad

MALIGAYANG IKA-82 KAARAWAN PO, DAD

Dad, maligayang kaarawan po

pagbati nami'y mula sa puso

buong-buo't tigib ng pagsuyo

pagmamahal yaring aming handog

manatili po kayong malusog

kumaing mabuti at mabusog

taospusong nagpapasalamat

kami sa payo n'yo't lahat-lahat

palagi po kayong mag-iingat

kami po'y nasa mabuti naman

katulad ninyo'y walang iwanan

at tumitibay sa kalaunan

tumagal pa kayo'y aming hangad

maligayang kaarawan po, Dad!

- greg at libay

11.17.2023

Muling nilay matapos ang lakad

MULING NILAY MATAPOS ANG LAKAD

naroon lang daw ako sa loob ng tula

na nakapiit sa saknong, sukat at tugma

ako ba'y laya na pag binasa ng madla

o sa kawalan pa rin ay nakatulala

ngunit naglakad kami mula kalunsuran

mula Maynila hanggang pusod ng Tacloban

at itinula ang mga nadaraanan

itinudla ang mga isyu't panawagan

nailarawan ba ang sangkaterbang luha

ng nangalunod at nakaligtas sa sigwa

dahil sa ngitngit ni Yolandang rumagasa

tula nga ba'y tulay tungo sa pag-unawa

ah, nakapanginginig ng mga kalamnan

ang samutsaring kwento't mga karanasan

masisingil pa ba ang bansang mayayaman

na sa nagbabagong klima'y may kagagawan

- gregoriovbituinjr.

Tacloban City, 11.09.2023

* Climate Walk 2023

Pahinga muna, aking talampakan

PAHINGA MUNA, AKING TALAMPAKAN

pahinga muna, aking talampakan

at narating na natin ang Tacloban

nagpaltos man sa lakad na sambuwan

ay nagpatuloy pa rin sa lakaran

tuwing gabi lang tayo nagpahinga

lakad muli pagdating ng umaga

na kasama ang ibang mga paa

sa Climate Walkers, salamat talaga

- gregoriovbituinjr.

Tacloban City, 11.07.2023

* Climate Walk 2023

Mahalaga'y naririto pa tayo

MAHALAGA'Y NARIRITO PA TAYO

mahalaga'y naririto pa tayo

patuloy ang lakad kahit malayo

tahakin man ay kilo-kilometro

ngunit isa man ay di sumusuko

nagkapaltos man yaring mga paa

nagkalintog man yaring talampakan

nagkalipak man, mayroong pag-asa

tayong natatanaw sa bawat hakbang

ilang araw pa't ating mararating

ang pusod ng Tacloban, nang matatag

ang tuhod, paa, diwa't puso natin

na naglalakad nang buong pagliyag

- gregoriovbituinjr.

kinatha ng umaga ng 11.05.2023

Calbiga, Samar

* Climate Walk 2023 

Tugon sa pagbigkas sa aking tula

TUGON SA PAGBIGKAS NG AKING TULA

maraming salamat, mga kaPAAtid

sa inyong pagbigkas ng tulang nalikha

upang sa marami'y ating ipabatid

isyung ito'y dapat pag-usapang sadya

huwag nang umabot sa one point five degrees

ang pag-iinit pa nitong ating mundo

kaya panawagan nating Climate Justice

nawa'y maunawa ng masa't gobyerno

mahaba-haba pa yaring lalandasin

maiaalay ko'y tapik sa balikat

ang binigkas ninyo'y tagos sa damdamin

tanging masasabi'y salamat, Salamat!

- gregoriovbituinjr.

11.02.2023

* ang pinagbatayang tula ay kinatha noong Oktubre 11, 2023 na may pamagat na "Pagninilay sa Climate Walk 2023"; binigkas isa-isa ng mga kaPAAtid sa Climate Walk ang bawat taludtod ng tula

* ang bidyo ng pagbigkas ng tula ay nasa pahina ng Greenpeace Southeast Asia, at makikita sa kawing na:https://fb.watch/omJl961Sel/