Hugot na naman

aba'y di ko na kailangang gumamit ng google

upang makita lamang ang hinahanap kong lover

litrato ng minumutya'y ginamitan ng pinsel

hanggang makilala kita, sinta, the search is over

bum!

bilang aktibista, hangad ko'y paglaya ng bayan

mula sa pagsasamantala ng mga kawatan

at nang malaman kong Liberty ang iyong pangalan

aba'y ikaw ang hanap ko, tunay na Kalayaan

bum!

kung sa kulay ng ibang babae'y di ka simputi

ayos lamang iyon lalo't ikaw ay kayumanggi

isang dalagang Pinay na kadugo'y kalahi

na aking magiging karamay sa aking paghikbi

bum!

"gusto mo ba ng kape?" tanong niyang kainaman

"aba'y oo, basta timpla mo!" ang sagot ko naman

"anong kape, black, puro, may cream?" sagot ko'y simple lang

"kapeng matapang, iyong kaya akong ipaglaban!"

bum!

- gregoriovbituinjr.

Suportahan ang ating mga pambato sa Math Olympiad 2020

"Kaya n'yo iyan!" Ito ang sigaw naming narito

sa ating mga magagaling na matematiko

na muli pong lalaban sa Math Olympiad sa mundo

nariritong sumusuporta sa ating pambato

dapat daw gagawin ito ngayong taon sa Rusya

subalit di na iyon tuloy dahil sa pandemya

kundi gagawin na ang paligsahan sa online na 

sadyang patalasan ng ulo sa matematika

labanan ng estudyante sa hayskul ang Olympiad

sa matematika't sana sila'y maging mapalad

anim na estudyanteng kaybabata pa ng edad

kinatawan ng Pilipinas, medalya ang hangad

nakaraang taon, anim na medalya'y sinungkit

sa United Kingdom ng mga Pinoy na nagsulit

at ngayong taon, "Kaya n'yo iyan!" ang aming sambit 

sana'y anim na medalyang ginto'y inyong makamit

- gregoriovbituinjr

* Pinaghalawan:

LOOK: Young Pinoys Mathemagicians To Join First-Ever Online Int’l Math Olympiad In 2020

https://www.flipscience.ph/news/pinoy-2020-imo-math-olympiad/

PHL to compete in first online International Math Olympiad

https://businessmirror.com.ph/2020/08/02/phl-to-compete-in-first-online-international-math-olympiad/

Paglalagay ng floor tiles sa kubeta

labingdalawang floor tiles ang nilagay sa kubeta

inayos ayon sa disenyo nitong anong ganda

tatlong sakong buhangin at medya semento'y minasa

bago ko ilagay ang tiles sa sahig isa-isa

ang pagsesemento'y inaral din kahit paano

kaya nakapaglagay rin ng tiles doon sa banyo

ayos lang trabahuhin kahit na may inidoro

kaya nilinisan ko iyon bago magtrabaho

sinimulan iyon ng hapon, natapos ng gabi

mabuti't trinabaho ko iyon at nagkasilbi

nagamit ko rin ang napag-aralan sa dyometri

sa paglalapat ng floor tiles nang walang atubili

buong magdamag din iyong patutuyuin muna

lilinisin ang floor tiles sa umaga pag naiga

saka lagyan ng grawt sa pagitan ng awang nila

pag natuyo'y iis-isin ko ang tiles bawat isa

patuloy akong nagninilay habang gumagawa

inaanalisa ang gawang parang kumakatha

matapos balangkasin ang planong nasasadiwa

salamat, natapos din ang bagong obrang nalikha

- gregoriovbituinjr.

Ang gunting na iyon

kaytagal ko ring nakasama ang gunting na iyon
higit limang buwan ding kasa-kasama maghapon
sa paggupit-gupit ng mga plastik kong tinipon
na ipapasok ko sa boteng plastik na naipon

halos ganyan na araw-gabi itong ginagawa
habang may pandemya kaysa naman nakatunganga
ang gunting na iyong nagsilbi't kasangga kong pawa
habang nageekobrik ng kusa sa aking lungga

ang gunting na iyong talagang kaylaki ng silbi
sa panahon ng pandemyang di ako mapakali
para sa kalikasan, dito ako nawiwili
kaya patuloy sa pageekobrik araw-gabi

salamat sa gunting na iyong aking nakasamai
sa mag-aanim na buwan na ngayong kwarantina
sa higit dalawampung ekobrik, nagsilbi siya
salamat sa gunting na hanggang ngayon ay buhay pa

- gregoriovbituinjr.

Kung makakatulong ang tula sa pakikibaka

katulad din ng pag-ibig sa bayang tinubuan

at buong pagyakap sa Kartilya ng Katipunan

iwing prinsipyo'y tatanganan at paninindigan

upang kinakatha'y mabasa rin ng kabataan

kung makakatulong ang tula sa pakikibaka

dahil marami o may ilan ditong nagbabasa

itutula ko ang pagsasamantala sa masa

habang nananawagan ng panlipunang hustisya

kung bawat titik at parirala'y magiging tinig

kung bawat taludtod at saknong ay maiparinig

isusulat ang katotohanang nakatutulig

upang manggagawa't maralita'y magkapitbisig

huwag nating hayaang lagi tayong nakalugmok

halina't palitan na natin ang sistemang bulok

pagkat pagsasamantala nga'y nakasusulasok

para sa katarungan ay lumaban nang mapusok

aking itutula ang kalagayan ng dalita

at mga pakikibaka ng uring manggagawa

narito akong alay ang kakayahang tumula

na hanggang sa huling hininga'y kakatha't kakatha

- gregoriovbituinjr.

Ayokong maging bulag o nagbibingi-bingihan

ayokong maging bulag o nagbibingi-bingihan

sa anumang nangyayaring karahasan sa bayan

kung bawat tula ko'y dapat iambag sa labanan

ay gagawin ko para sa hustisyang panlipunan

iyan ang panata ko sa karapatang pantao

dapat laging iginagalang ang due process of law

isusulat ko ang katiwalian sa gobyerno

at itutula ko ang karahasan ng estado

"Iisa ang pagkatao ng lahat," ang sinabi

ni Gat Emilio Jacinto na dakilang bayani

ang akda niyang Liwanag at Dilim ay sakbibi

ng makatarungang aral na sa kapwa'y may silbi

para sa karapatang pantao'y nakikibaka

kaya nga tinanggap kong maging isang aktibista

kaya kumikilos laban sa pagsasamantala

at pang-aapi ninuman sa karaniwang masa

di pipi ang aking pluma't tinta, magsisiwalat

ito ng kabulukang minsan ay di madalumat

ako'y aktibista't makatang gagawin ang lahat

upang maglantad, magsulat, maglathala, magmulat

- gregoriovbituinjr.

Pagsusulat sa madaling araw

madaling araw ang karaniwan kong pagsusulat
kung saan marami'y himbing pa't di pa dumidilat
panahong sa diwa'y dadalaw ang di madalumat
mutya ng haraya'y naroon sa aking pagmulat

maagang tutulog upang gumising ng alas-tres
o alas-kwatro ng madaling araw, tulog-nipis
di matingkala'y sinisiwalat ng bawat amis
bakasakaling gumaling na ang natamong gurlis

masisisi ko ba ang aking bawat kapalpakan
sa maraming bagay na dapat pang mapag-aralan
minumuni ang tanikala ng kaalipinan
mula sa karukhaang di batid kung makayanan

sige, aakdain ko anumang dapat sulatin
habang gurlis na natamo'y aking pinapagaling
habang pinagninilayan ang maraming usapin
habang niyakap kong adhika ang laging kapiling

tiyak kong ang mga tandang na'y magsisitilaok
tao'y gigising din kasabay ng gising ng manok
umaga na pala't bagong araw na'y pumapasok
habang ako nama'y sinasagilahan ng antok

- gregoriovbituinjr.

Paglilinis ng pinulot na basurang plastik

noong una nga'y sadyang nakakadiri talaga

ang basta mamulot na lang ng plastik na basura

baka may uod, pagkaing panis, o tira-tira

na baka nga magpabaligtad sa iyong sikmura

subalit lahat ng iyon ay nilunok ko na lang

alang-alang sa kalikasan, nawala ang yabang

may dignidad pa rin naman pagkat di salanggapang

mas nakakasuka ang trapo't pusong halang

sa aking daraanan ay naglipana ang plastik

isa-isa kong pinupulot na animo'y sabik

nawala na ang pandidiri't di mawaring hibik

kung bunga ang plastik sa lansangan, sa bunga'y hitik

pagdating sa bahay, sinabunan ko't nilinisan

ginupit isa-isa't nilinis ang kabuuan

binanlawan, patutuyuing buong gabi naman

upang ihanda sa pag-ekobrik kinabukasan

at bukas, ieekobrik ang plastik na malinis

na ipapasok sa boteng iba't iba ang hugis

masayang maggugupit, kamay man ay nagtitiis

sa lintog subalit hinahayaan na ang amis

- gregoriovbituinjr.

Pamumulot ng basurang plastik

"Bakit mo ba pinupulot ang basura ng iba?"

sabay tingin sa akin, ang nagawa ko'y mali ba?

di man niya iyon sinabi'y aking nakikita

ang puna sa gilid ng kanyang mapungay na mata

aba'y tama naman siya't tunay na may katwiran

"tapat ko, linis ko," sabi doon sa kalunsuran

"basura mo, itapon mo," huwag lang sa lansangan

bakit nga ba kalat ng iba'y kukunin ko naman?

subalit ako'y isang makakalikasang tibak

environmental activism ang sa puso't utak

na kalikasan ay huwag tuluyang mapahamak

sagipin ang kalikasan laban sa mga tunggak

para sa ekolohiya, sa puso'y natititik

alagaan ang kalikasan, tipunin ang plastik

na nagkalat, gupit-gupitin at ating isiksik

sa boteng plastik at patigasing bilang ekobrik

kita ko sa daang kayraming plastik na nagkalat

ayokong nakatanghod lang, pupulutin ang bawat

naglipanang plastik bago pa mapunta sa dagat

bago kainin ng isdang sa basura nabundat

- gregoriovbituinjr.

Ang dalawang Euclid sa kasaysayan

may dalawang Euclid ang nabasa ko sa historya

tagasunod ni Socrates si Euclid ng Megara

at ang kilala kong si Euclid ng Alexandria

dahil sa kanyang gawa't ambag sa geometriya

akda ng taga-Megara'y anim na diyalogo

ang Lamprias, ang Aeschines, ang Phoenix, ang Crito, 

ang Alcibiades, at pang-anim, ang Amatoryo, 

datapwat, ah, wala nang natira sa mga ito

may Elements namang inakda ang isa pang Euclid

ang number theory't perfect numbers nga'y kanyang hatid

ang Euclidean geometry't algorithm ay nabatid

pati ang kanyang Fragments ay di sa atin nalingid

si Euclid ng Alexandria'y una kong natunghayan

ang geometriya niya'y paksang pinag-aralan

kaya matematika'y kinuha sa pamantasan

at kanyang mga akda'y sadya kong kinagiliwan

oo, aaralin ko ang kanilang mga akda

upang sunod na henerasyon sila'y maunawa

bakasakaling mga akda nila'y maitula

at aklat hinggil sa kanila'y balak kong magawa

- gregoriovbituinjr.

Ang unang pagbagsak ni Keith Thurman

masyado yata siyang kampanteng di mo mawari

iniismol ang sa walong dibisyon naghahari

sa pasyang split decision, yabang niya'y napawi

sa tatlumpung laban, iyon ang unang pagkagapi

baka may iiling, nakatsamba lang ba si Pacman?

nanalo sa walong dibisyon, siya ba'y Superman?

sadya bang matalino't mabilis tulad ni Batman?

kaya binusalan ang kahambugan ni Keith Thurman?

tulad din ba ng pag-ibig iyang patsamba-tsamba?

hindi marahil, pagkat walang tsamba sa pagsinta

kung talagang mahal ka'y sasagutin ng dalaga

at sa iyo'y pakakasal kung talagang mahal ka

kahit playboy nga'y di laging panalo sa pag-ibig

may simpleng karibal ding sa kanya'y makadadaig

pagkat tanging puso ang sa kapwa puso'y didinig

sintunado sa iba'y umiindayog ang himig

sa dalawampu't siyam na panalo'y yumayabang

ngunit nasisilat din ng kamao ng matapang

harapin natin ang pagkatalo ng isports lamang

at ang nakatunggali'y bigyan ng buong paggalang

- gregoriovbituinjr.

* naisulat matapos mapanood muli sa youtube ang first round ng labang Pacquiao versus Thurman

Sa ika-74 kaarawan ng aking ina

nais naming batiin ni misis ang aking ina

ng maligayang kaarawang puno ng pag-asa

"Happy Birthday po!" itong pagbati naming masaya

nawa'y lalagi po kayong malusog sa tuwina

nawa'y laging nasa mabuting kalagayan kayo

ni Ama, at di nako-COVID, kahit papaano

lalaging malakas, humaba pa ang buhay ninyo

at makapagbigay gabay pa sa lahat ng apo

kami naman pong naririto, nasa malayo man

ay namumuhay na sa puso'y may kaligayahan

binubuo naming husay ang pamilya't tahanan

at muli po, Ina, maligaya pong kaarawan!

- gregoriovbituinjr.

09.06.2020

Iligtas ang isda't karagatan mula sa plastik

panahon ng lockdown, stay-at-home, walang labasan

walang trabaho't kita, sa loob lang ng tahanan

sadyang ibang-iba ang kalagayang nakagisnan

animo'y naghihintay lang ng abang kamatayan

mabuti't aking natutunan ang pageekobrik

na may layon para sa kalikasang humihibik

nilululon ng isda sa laot ay pulos plastik

kaya paggawa ng ekobrik ay nakasasabik

kayhirap na pulos plastik na lang ang mabibingwit

dahil tao'y pabaya, kaya ganyan ang sinapit

ng mundong tahanang ginawang basurahang pilit

kaya pagmasdan mo ang kalikasang nagigipit

para ka bang tagapagligtas ng isda sa laot

gayong isang tao kang di dapat nakalilimot

na kalikasang ito'y di dapat maging bangungot

na kalikasang ito'y buhay ang idinudulot

- gregoriovbituinjr.

Muling mageekobrik

muli na namang kumatas sa diwa ang adhika

upang kalikasan ay muli nating maalaga

matapos mailibing ang ekobrik na nagawa

ngayon naman ay muling mag-uumpisa sa wala

nilibing sa hagdang bato ang ekobrik kong likha

upang magsilbing sagisag nang tao'y maunawa

na ang kalikasan ay tahanan din nating pawa

kaya bakit tayong tao ang dito'y kakawawa

panibagong ekobrik na naman ang gagawin ko

matapos naming ibaon doon sa hagdang bato

ang dalawampu't isang ekobrik nitong Agosto

katapusan ng buwan, gagawa muling seryoso

narito't nag-ipon muli ng mga boteng plastik

at mga plastik na balutang gagawing ekobrik

lilinisin at guguputin, saka isisiksik

ang nagupit sa bote't patitigasing parang brick

- gregoriovbituinjr.

Ang puri, ayon kay Plaridel

"Huwag hayaan ang matampok sa panalo lamang... Huwag lalayo sa katwiran at sa ikagagaling ng bayan... Manalo't matalo, itayo ang puri!" ~ Marcelo H. Del Pilar, liham sa maybahay na si Marciana, Madrid, 26 Nobyembre 1889

aking pinagnilayan ang sinabi ni Plaridel
na payo sa bayang sa paglaya'y di mapipigil
mas mahalaga ang puri, buhay man ay makitil
kaysa tampok na panalo laban sa mapaniil

"Huwag hangarin ang matampok sa panalo lamang,"
at kanyang dinagdag: "Huwag lalayo sa katwiran,"
kaygandang payo, "at sa ikagagaling ng bayan."
manalo't matalo, puri'y itayo't panindigan

sa pagkatao'y mahalaga ang dangal, ang puri
kaya nilalabanan ang sinumang naghahari
magapi ang mapagsamantala't mapang-aglahi
lalo na't pribilehiyo'y pribadong pag-aari

huwag nating hayaang lamunin tayo ng ngitngit
baka malugso ang puri't sa patalim kumapit
pag-aralang mabuti ang kalagayang sinapit
upang masagip ang bayan sa tumitinding gipit

para sa dangal ng bayan, bayani'y nangamatay
para ipagtanggol ang laya, buhay ang inalay
kaya payo ni Plaridel ay gawin nating gabay
sa pakikibaka't pagtiyak ng paglayang tunay

- gregoriovbituinjr.

* Pinaghalawan ng quotation at litrato mula sa fb page ng Project Saysay

Sagipin ang Ilog Balili

Sagipin ang Ilog Balili

sulat sa karatula'y "Hinagpis ng Ilog Balili"

"Ibalik ninyo ang kalinisan at kagandahan ko!"

dahil pag ito na'y namatay ay walang hahalili

kaya ngayon pa lamang ay sagipin ito ng tao

nagsalita na ang Ilog Balili, naghihinagpis

pagkat sa kagagawan ng tao, dama'y mamamatay

nagsusumamo na siya pagkat di na makatiis

tao ang sumira, tao rin ang sa kanya'y bubuhay

huwag nating pagtapunan o gagawing basurahan

ang ilog na itong nagbibigay-buhay at pag-asa

daluyan ng malinis na tubig, isda'y naglanguyan

kaysarap pakinggan ng agos nitong tila musika

sagipin ang Ilog Balili, ito'y ating buhayin

istriktong patakaran dito'y dapat maisagawa

alagaan na natin ang ilog, tuluyang sagipin

pag nagawa ito'y isa nang magandang halimbawa

- gregoriovbituinjr.

08.03.2020

* Ang nasabing karatula'y nalitratuhan ng makata sa Km. 3, La Trinidad, Benguet, malapit sa boundary ng Lungsod ng Baguio at bayan ng La Trinidad.

Kalatas sa takip

"You help send us through college each time you buy our products." - Cordillera youth

aba'y nakita ko lang iyon sa isang tindahan

isang marangal na kalatas na dapat malaman

upang maraming makapag-enrol sa pamantasan

upang makapagtapos ang maraming kabataan

sa takip ng Ube Jam, nakita kong nakasulat

na pag bumili niyon ay nakatulong kang ganap

upang may pangmatrikula ang mga nangangarap

na makarating sa kolehiyo't sadyang mamulat

dahil sa kalatas na ito'y mapapabili ka

may palaman na sa tinapay, nakatulong ka pa

produkto ng Good Sheperd ang Ube Jam na malasa

na pag binili mo'y nakapagbigay ng pag-asa

kaya nilitratuhan ko ang kalatas na iyon

bakasakaling ang iba'y makatulong din doon

kamtin ng kabataan ang asam na edukasyon

tunay na marangal nilang adhikain at misyon

- gregoriovbituinjr.

Pagbasa't pagkatha ng kwentong katatakutan

pawang kathang isip lang ang kwentong katatakutan

o kababalaghan, na binili ko pa rin naman

upang masuri ko ang kanilang pamamaraan

ng pagsasalaysay, nang sa gayon aking malaman

bakit kaya kwentong ganito'y kinagigiliwan

nais kong mabasa ang kwento sa dako pa roon

sa libreto'y anim ang kwento, ito'y ang Tradisyon,

Sayaw ng Kamatayan, Sumpa ng Bruha, Ang Balon,

Mga Dagang Perya, at isa pa sa mga iyon,

Mga Alulong sa Hatinggabi'y pamagat niyon

marahil, walang diyalektika sa mga kwento

ngunit sa sikolohiya, parang totoo ito

huwag ka lang maniniwala sa nababasa mo

binibili man ng masa'y mga kwentong ganito

upang may ibang mabasa, di balitang totoo

kathang isip, walang batay sa totoong naganap

kung ako'y gagawa, paksa'y tokhang sa mahihirap

upang may isyu pa rin, upang hustisya'y mahanap

susubukan kong lumikha ng kwentong malalasap,

ang hiyaw ng pamilya, na hustisya'y mahagilap

- gregoriovbituinjr.

09.02.2020

* Ang libretong pinamagatang "Mga Kwento ng Multo at Kababalaghan" ay sinulat ni Ofelia E. Concepcion, guhit ni Steve Torres, at inilathala ng Mic-Con Publishing (2006), 32 pahina. Nabili sa halagang P15.00.

Paglilibing ng ekobrik sa hagdang bato

higit limang buwan ding ginawa ko ang ekobrik

sa panahon ng kwarantina'y naggupit ng plastik

limang buwang higit na sa boteng plastik nagsiksik

at pinuno ang bote't pinatigas na parang brick

ekobrik na'y inilagay sa aming sinemento

na nasa dalawampung ekobrik na ginawa ko

tila graba sila sa tigas pag tinapakan mo

at ipinalaman sa paggawa ng hagdang bato

ang puwitan ng ekobrik ay sadyang inilitaw

upang disenyo sa hagdang bato'y iyong matanaw

kaygandang pagmasdan sa tag-ulan man o tag-araw

pag nakita ng iba'y may aral na mahahalaw

pageekobrik ay nakatulong sa kalikasan

pagkat plastik ay di na napunta sa basurahan

di na rin lumutang sa ilog, sapa't karagatan

kundi nalibing na sa ekobrik doon sa hagdan

- gregoriovbituinjr.

Ayokong manghiram

ayokong manghiram ang sa utak ko'y natititik
masasabihan lang akong di marunong magbalik
iyan ang pakiramdam ko, di man sila umimik
marami ring nanghiram sa akin, di na binalik

mayroon nga riyang nanghiram sa akin ng libro
subalit sa pagbalik, taon ang bibilangin mo
tulad ng kometang bihirang sumulpot sa mundo
di mo alam kailan masasauli sa iyo

kung nais ko'y panggupit ng kuko, di manghihiram
ako'y bibili ng sariling gamit, mas mainam
sa ganitong paraan, aba'y walang magdaramdam
na di ko naibalik ang hiniram ko't inasam

panghihiram sana'y tanda ng pagkakaibigan
pag di mo agad naibalik, ito'y kasiraan
mahihiya kang umulit sa iyong nahiraman
buti kung patawarin ka nila't laging pagbigyan

- gregoriovbituinjr