Pamasahe

PAMASAHE

payak lang naman ang panawagan

malimutan mo na ang magselpon

ngunit pamasahe'y huwag naman

haha, natamaan ka ba roon?

kung wala mang paki ang marami

alam ng tsuper sino nang bayad

subalit ang madalas mangyari

may di pala nakabayad agad

magbayad na nang di mapahiya

kahit magselpon, maging alerto

at baka sa agarang pagbaba

sigawan kang "Hoy, pamasahe mo!"

saka mo sasabihing "Sorry po!"

at saka itatago ang selpon

pagkapahiya'y sadyang siphayo

namula ka man ay huminahon

- gregoriovbituinjr.

02.08.2023

Almusal

ALMUSAL

tara nang kumain, kaibigan

ako naman ay iyong saluhan

at mainit-init pa sa tiyan

tarang kumain bago umalis

patungo sa papasukang opis

mahirap nang sa gutom magtiis

gaano man kasimple ang ulam

sa gutom nama'y nakakaparam

at sikmura'y di basta kakalam

pagkaing karaniwan at payak

nang di naman gumapang sa lusak

pag nabusog pa'y iindak-indak

huwag magpakagutom - ang payo

nang di makadama ng siphayo

- gregoriovbituinjr.

02.08.2023

Nadalumat

NADALUMAT

para akong nasusunog sa maapoy na dagat

pag nasagkaan ang aking prinsipyo bilang mulat

tila ba iniihaw ang kabuuan ko't balat

pag nababalewala ang diwa kong nadalumat

ako'y makatang laban sa pribadong pag-aari

sapagkat ugat ng kahirapan, nakamumuhi

ah, ayokong ibibilang sa naghaharing uri

sapagkat binabalewala ko ang minimithi

niyakap ko ang pagdaralita't buhay ng masa

simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka

kaming aktibistang Spartan ay iyan talaga

pag ako'y nagtaksil, noo ko'y lagyan na ng bala

dapat magkaroon ng makauring kamalayan

ang maralita, uring manggagawa, sambayanan

upang di iboto ang may dulot ng kaapihan

at pagsasamantala sa kawawa nating bayan

dapat nang magtulungan ang mga magkakauri

upang durugin ang tusong kanan at naghahari

iyang trapo, elitista, burgesya, hari, pari

na kapitalismo'y sinasamba nilang masidhi

makauring kamalayan ay itaguyod natin

dapat lipunang bulok ay palitan at baguhin

kamalayang makauri'y isabuhay, bigkasin

at lagutin ang tanikala ng pagkaalipin

- gregoriovbituinjr.

02.07.2023

Pagsasatinig

PAGSASATINIG

nais kong bigyan ng tinig ang mga walang tinig

at ang mga matagal nang ninakawan ng tinig

nais kong isiwalat ang kanilang mga tindig

nang sila'y magkaisa't talagang magkapitbisig

kayraming winalan ng tinig pagkat mga dukha

na minamata ng mga matapobre't kuhila

kayraming nilapastangang turing ay hampaslupa

na pinagsasamantalahan dahil walang-wala

kaya ayokong mayroong pribadong pag-aari

na ugat ng kahirapan at ng mapang-aglahi

nais kong karapatan ay igalang ng masidhi

at kamtin ang hustisyang panlipunang minimithi

sinasatinig ko ang isyu ng nahihirapan

kamkam ng iilan ang kanilang pinaghirapan

na uring manggagawa'y pinagsasamantalahan

na dukha'y tinanggalan ng bahay at karapatan

ito ang gawa ng tulad kong abang manunulat:

isatinig ang buhay at danas ng nagsasalat

na may lipunang makataong dapat ipamulat

na may matinong sistemang dapat kamtin ng lahat 

- gregoriovbituinjr.

02.07.2023

Paksa

PAKSA

saglit nakatitig sa kawalan

katulad ng malimit asahan

anong paksa ang napupusuan

na may mahahagod na katwiran

tinitingala pa rin ang langit

mga ibon ay nagsisiawit

anong paksa kayang madadagit

na sa atin ay ipinagkait

maisasalin kaya ang tula

ng mga lumad sa aking lungga

anong katangian ng salita

ang pag nabasa dama'y ginhawa

anong paksa kayang nararapat

nang matuwa pag binasang sukat

may inaalat, may nasasalat

lalo't madalas pinupulikat

may mga paksang mula sa puso

pag sa diwata na'y nanunuyo

may paksang di ka na marahuyo

pag lalamunan na'y nanunuyo

may paksang anong sarap ng lasa

kamatis, sibuyas, bawang, luya

may di mahahawakan - ideya

ugali, karapatan, hustisya

- gregoriovbituinjr.

02.07.2023

Ka Popoy

KA POPOY

dalawampu't dalawang taon na ang nakararaan

nang bigla kang nawala dahil ikaw ay pinaslang

ng mga salaring kaaway nitong sambayanan

dahil pinalakas mo ang 'yong pinamumunuan

taas-kamaong pagpupugay, lider at kasama

ang mga aral mo'y aming isinasapraktika

upang tuluyang baguhin ang bulok na sistema

at mawala ang pang-aapi't pagsasamantala

sinabi mong dapat class line, di mass line, ang tunguhin

ng uring manggagawang pagkakaisa'y kakamtin

ang pag-oorganisa ng uri ang adhikain

makauring kamalayan ay sadyang patampukin

sa mga aral at karanasan nga'y napapanday

kasama ng manggagawang sosyalismo ang pakay

tanging masasabi ko'y taospusong pagpupugay!

tinutuloy namin ang laban mo, kasamang tunay!

- gregoriovbituinjr.

02.06.2023

Ang buwan

ANG BUWAN

kasabay si misis sa lakaran

nang buwan ay agad na kinunan

naiiba talaga ang buwan

kaysa poste ng ilaw sa daan

nalalambungan ng alapaap

na kapara ng mga pangarap

buti't sa selpon nakunang ganap

ang buwang nagtatago sa ulap

ano kayang kahulugan niyon

o wala, akala lang mayroon

mahalaga, sa paglilimayon

ay may nadidiskubreng kahapon

maya-maya, buwan na'y naglaho

di ko na alam saan patungo

basta huwag maligaw ang puso

at magpatuloy sa panunuyo

- gregoriovbituinjr.

02.05.2023

Kita

KITA

paano makakita ng kita

kung di matanggap ang aktibista

baka obrero'y maorganisa?

sa unyon ay mapagsama-sama?

ang mag-organisa'y karapatan

bakit hindi pahihintulutan?

ayaw magkaroon ng samahan?

baka ba pabrika'y pagwelgahan?

maging matino na kasing sadya

iyang kapitalistang kuhila

lakas-paggawa'y bayarang tama

huwag mang-api ng manggagawa

subalit dupang sila sa tubo

na limpak-limpak kung mapalago

habang obrero nila'y siphayo

upang buhay lang ay maihango

ang kapitalista'y palamunin

ng manggagawang inaalipin

dapat obrero'y makaalpas din

sa kadena ng pagkaalipin

- gregoriovbituinjr.

02.05.2023

Tari

TARI

akala ko'y matigas na ang aking tari

sa sitsit lang ni misis ay agad uuwi

kahit nagpapayo pa'y malibog na pari

kahit kalaban pa'y trapong mapagkunwari

kahit maraming sakit na nararamdaman

kunwari'y wala lang, at bato ang kalamnan

sintigas ng bakal ang tingin sa katawan

sa sitsit lang ni misis, uuwing tahanan

sa kalsada'y tahimik, kung umasta'y astig

kahit pa payat ay matipuno ang bisig

may paninindigan at matikas ang tindig

sa sitsit lang ni misis ay naliligalig

ah, Takusa ba iyan o nagmamahal lang

tulad ng sibuyas, laging nagmamahalan

pag kasama si misis, pag-ibig ay ganyan

pag wala si misis, laging nasa bakbakan

- gregoriovbituinjr.

02.04.2023

Tugon

 

TUGON

di ko masusunog yaring pakpak sa himpapawid

o sa mga lansangan sa aking bawat pagtawid

sapagkat sunog na ang kilay sa pagmamatuwid

ayokong masunog pa't nangitim na ang gilagid

ano kayang mensahe yaong nais pang ihatid

upang makaiwas na sa dilim ay mangabulid

sa ilang sagupaan, litid ko'y muntik mapatid

muntik mamate ng kalabang di agad nabatid

ano bang tugon sa suliraning sala-salabid

ay, di solusyon ang isabit ang leeg sa lubid

magtanong, makipagtalakayan, huwag maumid

makukuha rin ang perlas kung sa laot sisisid

sa madalas na pagninilay, biglang masasamid

tila may ibinubulong ang hangin sa paligid:

makipagkapwa lagi tayo't huwag maging ganid

magpakatao't kapwa'y huwag itaboy sa gilid

- greggoriovbituinjr.

02.04.2023

Paghahanap ng kita

PAGHAHANAP NG KITA

ayokong mangutang, ang kailangan ko'y trabaho

ayokong manghingi na lamang kung kani-kanino

kailangan ko ng pampagawa ng mga libro

magkatrabaho kahit tagalagay ng turnilyo

ayoko namang lagi lang nanghihingi kay misis

tangan ko pa ang dignidad ko't ayokong lumabis

aktibistang Spartan na buhay ay binubuwis

upang lipunang makatao'y mabigyan ng hugis

makita kaya ang hanap na trabahong may kita

basta nakakapagpatuloy bilang aktibista

basta di maninikluhod sa bulok na sistema

at basta sa kapwa tao'y di magsasamantala

dapat kumita upang may pampagawa ng aklat

habang nag-oorganisa ng dukha't nagmumulat

habang sa maraming isyu'y may isinisiwalat

habang sa niyakap na prinsipyo'y nanghihikayat

sa aktibistang pultaym na tulad ko'y anong bagay

tiyak mo bang sa ganyang trabaho'y mapapalagay

ang kalooban kong tila sakbibi na ng lumbay

dahil mga gawain ay di matustusang tunay

maaari rin ang trabahong pagsasaling-wika

mula sa wikang Ingles ay Tatagaluging sadya

masipag tumula ngunit walang kita sa tula

na tanging sinasahod lang ay sangkaterbang luha

- gregoriovbituinjr.

02.04.2023

Tiwakal

TIWAKAL

pag niyurakan ninuman ang aking pagkatao 

na sarili'y di ko na maipagtanggol nang todo

mabuti nang magpatiwakal, tulad ng seppuku

sapagkat karangalan na ang nakasalang dito

ako'y makatang laban sa pribadong pag-aari

ako'y aktibistang laban sa mapang-aping uri

ako'y manunulat na laban sa mapang-aglahi

ako'y sepulturero ng sistemang naghahari

huwag mo lang sasagkaan ang aking paniwala

huwag mo lang yuyurakan ang prinsipyong dakila

tanging hinihiling ko lang ay inyong pang-unawa

na tibak ako't makata ng dukha't manggagawa

handa ako sa rali kahit walang pamasahe

propagandistang sa kalaban ay di pahuhuli

ngunit pag dangal ko na'y niyurakan nang matindi

madarama kong tiyak ako baga'y walang silbi

kaya ipagtatanggol ko ang aking iwing dangal

saanma'y dedepensahan, gaano man katagal

ngunit kung di na kaya, buti nang magpatiwakal

tulad ng makatang sa sariling kamay nabuwal

ang makatang Hapones na si Yukio Mishima

si Mayakovsky, sinasalin ko ang tula niya

Sylvia Plath, Ingrid Jonker, Hai Zi, Edward Stachura 

Lucan, Ernest Hemingway, Hart Crane, Misao Fujimura

ako'y nabubuhay, walang pribadong pag-aari

ugat iyan ng kahirapan, di mo ba mawari?

ako'y magpapatiwakal pag nawasak ang puri

sa prinsipyo'y tapat, di kakampi sa naghahari

- gregoriovbituinjr.

02.04.2023

Pagpapatalas

PAGPAPATALAS

magbasa upang tumalas pa

ang kaalaman sa tuwina

lalo na sa literatura

upang mawala ang pangamba

mabuti nang may kaalaman

kaysa wala kang nalalaman

at sa paksa'y di maubusan

paksang nasa kapaligiran

magbasa't ang mata'y igala

titigan ang mga salita

namnamin ang mga kataga

nang di rin mapaso ang dila

parang punyal, pinatatalas

baka salita'y naglalandas

na parang dugong tumatagas

buti kung nagbibigay-lunas

baka sa iyong mga tanong

ay may landas kang sinusuong

sakaling sa aklat magkanlong

baka mahasa pa't dumunong

pagbabasa'y larangang turing

at masusuri rin ang kawing

upang yaring diwa'y magising

mula sa pagkakagupiling

- gregoriovbituinjr.

02.03.2023

Wari sa di mawari

WARI SA DI MAWARI

sa may liblib na pook

may haring nakaluklok

na kung umasta'y hayok

tingin sa masa'y ugok

bakit may naghahari?

panginoon ng uri?

at diyos na pinili?

bakit mapang-aglahi?

dapat nang mawakasan

ang ganyang kalagayan:

paghahari ng ilan

sa kapwa't mamamayan

kahit sa bawat tula,

sanaysay, kwento't dula

sila'y burahing sadya

pagkat mga kuhila

bakit may mayayaman?

laksa'y nahihirapan?

bakit kubkob ang yaman

nitong buong lipunan?

kalabisan na ito!

kailan matututo

na ang sistemang ito'y

kakalusing totoo!

- gregoriovbituinjr.

02.03.2023

Pambihirang pagkakataon

PAMBIHIRANG PAGKAKATAON

bihira ang nabibigyang / pagkakataong bumaka

upang tuluyang palitan / iyang bulok na sistema

mabuti't sa akin noon / ay mayroong nag-anyaya

maging kasapi ng unyon, / hanggang maging unyonista

may plano akong tumakbo/ bilang pangulo ng unyon

subalit aking tiyuhin / ay agad napigil iyon

assistant manager siya / sa kawaksing institusyon

nang matunugan ay agad / ang tindi niyang reaksyon

at bago ko maipasa / ang aking pagkandidato

ay sinundo ng kasamang / doon din nagtatrabaho

pinatatawag daw ako / nitong butihin kong tiyo

kinausap, pinakain, / at pinatagay pa ako

ako'y talagang nilasing / hanggang sa kinabukasan

di na naabot ang deadline / noong papel sa pasahan

ng aking kandidaturang / sa aking buhay ay minsan

lang mangyari kaya ako'y / lubos na nanghihinayang

at tatlong taon matapos / sa pinagtatrabahuhan

sa pabrika't katrabaho'y / talaga nang nagpaalam

may separation pay naman / matapos ang isang buwan

at muli akong nag-aral / ng kurso sa pamantasan

at doon ko naramdaman / ang isang bagong simula

sa panulatang pangkampus / ay nag-aambag ng akda

naging kasapi ng dyaryo't / nagsulat ng kwento't tula

naging features literary / editor, kaysayang sadya

hanggang aking makilala / sa pahayagang pangkampus

ilang mga aktibistang / katulad ko rin ay kapos

pinakilala ang grupo / nila't tinanggap kong lubos

niyakap ang aktibismo, / kolehiyo'y di natapos

umalis sa paaralan / at nakiisa sa dukha

nang maging organisador / ay nakibaka ring lubha

at minsan ding naging staff / ng grupo ng manggagawa

nag-sekretaryo heneral / ng samahang maralita

sumulat at nag-layout din / sa pahayagang Obrero,

Taliba ng Maralita, / Ang Masa't iba pang dyaryo

at naging propagandista / ng tinanganang prinsipyo

upang matayo ang asam / na lipunang makatao

nasubok ang katatagan, / maraming isyu'y inaral

minsan ding nakulong dahil / sa gawaing pulitikal

tatlong dekada nang higit, / dito na ako tumagal

hiling ko lang pag namatay, / alayan din ng parangal

- gregoriovbituinjr.

02.03.2023

Ulam na kamatis at sibuyas

ULAM NA KAMATIS AT SIBUYAS

kamatis at alahas, ay mali, sibuyas pala

ang aking pananghalian, at kaysarap talaga

lalo na't magkarne ay sadyang iniwasan ko na

lalo't manok na kadiri na sa aking panlasa

kamatis, bawang, sibuyas, ang naging pampalakas

talbos ng kamote, sayote, sili, at sibuyas

isinasabuhay na rin ang pagkain ng prutas

mga bungangkahoy na kaysarap na panghimagas

sa ngayon, iwasan ang anumang uri ng karne

sa pangangatawan ko'y tila ba naging mensahe

magkalaman ang kalamnan ang adhika't diskarte

upang tumatag sa lakad, wala mang pamasahe

sa ganito ko niyakap ang simpleng pamumuhay

at puspusang pakikibakang may prinsipyong taglay

- gregoriovbituinjr.

02.02.2023

Taliba

TALIBA

ako'y propagandista nitong maralita

pinagsusulatan ay ang dyaryong Taliba

ng Maralita, na publikasyon ng dukha

dalawang beses sambuwan nalalathala

doon nilalagay ang mga isyu't tindig

hinggil sa mga usaping dapat marinig

binibigyang-buhay ang mga walang tinig

panawagang bawat dukha'y magkapitbisig

di dapat balewalain ang mahihirap

pagkat sila'y kauri, dapat nililingap

bagamat ang buhay nila'y aandap-andap

kaginhawaa'y nais din nilang malasap

bilang propagandista'y aming adhikain

kapwa dukha'y maging kaisa sa mithiin

isang makataong lipunan ay likhain

makataong mundo'y maging tahanan natin

- gregoriovbituinjr.

02.02.2023

* ang Taliba ng Maralita ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML)

Kape muna

KAPE MUNA

tara, igan, kape muna tayo

nang kalamna'y sumiglang totoo

may kaunting tinapay pa rito

at may balita ako sa iyo

ang sikmura'y painitin muna

mula sa mahamog na umaga

mabuti nang may laman, handa ka

sa mga daratal na problema

tiyak tayo'y mapapasagupa

sa nakaamba pang mga digma

ang mahalaga'y gising ang diwa

at katawan, di natutulala

kapag tayo'y magsisipag-sipag

kayrami nating maaatupag

ipakita ring tayo'y matatag

at ang loob ay mapapanatag

- gregoriovbituinjr.

02.02.2023

Talambuhay

TALAMBUHAY

i

talambuhay ng personaheng tanyag noon

ay naisipan kong basa-basahin ngayon

ano ang sa pagkatao nila'y mayroon?

o pinaggagawa sa kanilang panahon"

ang buhay kaya nila'y isang inspirasyon?

mga katanungang sa diwa'y nadalumat

kaya tinyagang basahin ang mga aklat

bakit talambuhay nila'y dapat mabuklat?

anong bang aral ang dito'y mabubulatlat?

sambayanan kaya sa kanila'y mamulat?

ii

talambuhay ng limang banyaga'y nilibro

sa tindahan ng murang aklat nabili ko

sa BookSale ay nakatipid kahit paano

bakasakali lang may matutunan dito

- gregoriovbituinjr.

02.01.2023

Tulang bakal

TULANG BAKAL

"Poetry should also contain steel and poets should know how to attack." ~ Ho Chi Minh, lider-rebolusyonaryo ng Vietnam

isa iyong magandang payo sa mga makata

dapat may bakal at sintigas ng bakal ang tula

makata'y batid din kung paano ba sumagupa

sa mga kalabang mapagsamantala't kuhila

isa iyong magandang payo sa mga tulad ko

upang tanganan habambuhay ang diwa't prinsipyo

kasangga ang mga maralita't uring obrero

upang itayo ang isang lipunang makatao

magandang payo iyong aakma sa minimithi

laban sa ugat ng kahirapa't mapang-aglahi

laban sa pag-aangkin ng pribadong pag-aari

ng kasangkapan sa produksyon at ng naghahari

magandang payo ng rebolusyonaryong Ho Chi Minh

na sa araw at gabi'y tatanganan at tutupdin

isa sa umuugit sa diwa ko't saloobin

upang ipagtagumpay ang misyon at adhikain

- gregoriovbituinjr.

02.01.2023