Pagtatása at Pagtatasá (Assessment and Sharpening)

PAGTATÀSA at PAGTATASÁ

(Assessment and Sharpening)

pag natapos ang plano at mga pagkilos 

ay nagtatàsa o assessment nang maayos

kung ang pagtatasá o sharpening ba'y kapos?

at nakinabang ba ang tulad kong hikahos?

kaya mahalaga ang dalawang nabanggit

kung pagtatása o sharpening ba'y nakamit?

sa pagtatasá o assessment ba'y nasambit?

anong mga aral ang dito'y mabibitbit?

mga plinano'y di dapat maging mapurol

sa planong matalas, di sayang ang ginugol

sa assessment ba'y ano kayang inyong hatol?

buong plano ba'y naganap? wala bang tutol?

tingnan mo lang ang tuldik sa taas ng letra

at ang salita'y mauunawaan mo na 

kayâ ngâ ang pagtatása at pagtatasá

sa bawat organisasyon ay mahalaga

- gregoriovbituinjr.

12.12.2025

Ayokong mabuhay sa utang

AYOKONG MABUHAY SA UTANG

ayokong mabuhay na lang

upang magbayad ng utang

tulad sa kwentong "The Necklace"

nitong si Guy de Maupassant

subalit kayraming utang

na dapat ko pang bayaran

ako'y nabubuhay na lang

upang magbayad ng utang

kayâ buô kong panahon

sa bawat galaw ang layon

paano bayaran iyon

buong buhay ko na'y gayon

habang kayraming kurakot

mga pulitikong buktot

kaygandang buhay ng sangkot

silang sa bayan ay salot

ikinwento ni Maupassant

sadyang wala ka nang buhay

kumikilos parang patay

nabubuhay parang bangkay

di matulad kay Mathilde

Loisel sa akdang "The Necklace"

yaong nais ko't mensahe

sa kapwa ko't sa sarili

sa tulad kong pulos utang

tama ka, Guy de Maupassant:

ang nabubuhay sa utang

ay wala nang kasiyahan

- gregoriovbituinjr.

12.12.2025

* litrato mula sa google

Tulawit: KAMI'Y DATING BILANGGONG PULITIKAL

Tulawit: KAMI'Y DATING BILANGGONG PULITIKAL

(kinathâ upang awitin)

kami'y dating bilanggong pulitikal

na adhikain sa bayan ay banal

na layunin sa bayan ay marangal

na may taglay na disiplinang bakal

kumilos upang lumayà ang bayan

sa kuko ng dinastiya't gahaman

sa pangil ng buwaya at kawatan

sa sistemang bulok at kaapihan

tinuring na kaaway ng gobyerno

at kinulong sa gawa-gawang kaso

gayong naging aktibistang totoo

nang di pagsamantalahan ang tao

nilabanan ang bulok na sistema

panawaga'y panlipunang hustisya

nilabanan ang sistemang baluktot

kalaban ngayon ay mga kurakot

tuloy ang laban tungong pagbabago

itayô ang lipunan ng obrero

lipunang patas, pantay, makatao

lipunang walang kawatan at trapo

- gregoriovbituinjr.

12.12.2025

* litrato mula sa google

Pipikit na lang ang mga mata ko

PIPIKIT NA LANG ANG MGA MATA KO

pipikit na lang ang mga mata ko

upang matulog ng himbing na himbing

napapanaginipa'y paraiso

na lipunang makatao'y kakamtin

aba'y kayganda ng panaginip ko

na para bang ako'y gising na gising

umalwan ang buhay sa bansang ito

ginhawa ng dukha'y natamo na rin

wala nang namamayagpag na trapo

walang dinastiya't oligarkiya

na nagpapaikot ng ating ulo

na masa'y dinadaan sa ayuda

lipunan na'y binago ng obrero,

ng mga aping sektor ng lipunan

pagpupugay sa uring proletaryo

pagkat binago ang sandaigdigan

pipikit na lang ang mga mata ko

kung sa pagbaka'y napagod nang ganap

kung nais nang magpahinga ng todo

kung natupad na'y lipunang pangarap

- gregoriovbituinjr.

12.11.2025 

Di magsasawang magrali hangga't may api

DI MAGSASAWANG MAGRALI HANGGA'T MAY API

abang makata'y di magsasawang magrali

misyon: gálit ng masa'y gatungang matindi

lalo't sa katiwalian di mapakali

ngingisi-ngisi lang ang mga mapang-api

"Ikulong na 'yang mga kurakot!" ang hiyaw

dahil sa mga buktot na trapong lumitaw

tingni ang bansa, parang gubat na mapanglaw

para bang masa'y tinarakan ng balaraw

huwag magsawang magrali hangga't may api

hangga't may mga trapo pang makasarili

at dinastiya'y naghahari araw-gabi

panahon nang lipulin silang mga imbi

di dapat manahimik, tayo nang kumilos

laban sa korap na trapong dapat maubos

baguhin ang sistema'y misyon nating lubos

upang bayan ay guminhawa't makaraos

- gregoriovbituinjr.

12.11.2025

Ilang araw ding di nakatulâ

ILANG ARAW DING DI NAKATULÂ

binalak kong sa bawat araw ay may tulâ

sa mga nakaraang buwan ay nagawâ

ngunit ngayong Disyembre'y nawalan ng siglâ

ilang araw ding iba ang tuon ng diwà

huli kong tula'y ikalima ng Disyembre

nakatulâ lang ngayong Disyembre a-Onse

aking tinatása ang loob at sarili

bakit nawalan ng siglâ, anong nangyari?

naging abala sa Lunsad-Aklat? pagdalo

sa Urban Poor Solidarity Week, a-otso

sunod, International Anti-Corruption Day

a-Diyes ay International Human Rights Day

napagod ang utak, maging yaring katawan

mahabang pahinga'y dapat na't kailangan

ngunit pagkatha'y huwag nawang malimutan

ng makatang ang búhay na'y alay sa bayan

- gregoriovbituinjr.

12.11.2025

Sa ikaanim na death monthsary ni misis

SA IKAANIM NA DEATH MONTHSARY NI MISIS

kalahating taong singkad na nang mawalâ

si misis ngunit puso'y tigagal pang sadyâ

ako man ay abala sa rali't pagkathâ

na mukha'y masaya subalit lumuluhà

Hunyo a-Onse nang mamatay sa ospital

naghahandâ na sanang umuwi ng Cubao

uuwi kaming Lias ang bilin ng mahal

iba sa inasahan, mundo ko'y nagunaw

akala ko'y buháy siyang kami'y uuwi

alagaan siyang tunay ang aking mithi

subalit sa pagamutan siya'y nasawi

sinta'y walâ na't siya'y aming iniuwi

tigib pa rin ng luha yaring iwing pusò

subalit sa búhay, di pa dapat sumukò

kathâ lang ng kathâ kahit nasisiphayò

sa bayan at sinta'y tutupdin ang pangakò 

- gregoriovbituinjr.

12.11.2025

Panagimpan

PANAGIMPAN

nanaginip akong tangan ang iyong kamay

ngunit nagmulat akong wala palang hawak

alas-tres ng madaling araw na'y nagnilay

kung anong kahulugang sa isip naimbak

aking sinta, mula nang ikaw ay pumanaw

nahihimbing akong kayraming nalilirip 

nararamdaman ko pa rin ang pamamanglaw

at sumasagi kang bigla sa aking isip 

narito akong ginagampanan ang misyon

at tungkulin dito sa bayang sinumpaan

batid kong ginagabayan mo ako ngayon

na payo'y huwag pabayaan ang katawan

di ko hahayaang ang masang umaasa

ay maiwanan na lamang sa tabi-tabi

salamat, sa panaginip ko'y dumalaw ka

habang ako'y nagsisilbing tinig ng api

- gregoriovbituinjr.

12.05.2025

* larawan mula sa google

Kanin at toyo lang sa pananghalian

KANIN AT TOYO LANG SA PANANGHALIAN

minsan, ganito lamang ang pananghalian

lalo na't walang-wala talagang pagkunan

minsan, maayos ang agahan o hapunan

pag nakaluwag-luwag, na bihira naman

maraming salamat sa nakauunawa

sa kalagayan naming mga walang-wala

mga maralitang madalas naglulupa

upang makausap lamang ang kapwa dukha

minsan, kanin at toyo; minsan, may kamatis

minsan nama'y tuyong hawot na maninipis

kung walang toyo o asin, madalas patis

ganyan ang tibak na Spartan kung magtiis

buti't walang sakit na siyang mahalaga

sa mga rali'y dumadalo pa talaga

katawan nama'y di pinababayaan pa

kumakain ng gulay, okra, kalabasa

- gregoriovbituinjr.

12.04.2025

Tungkulin nating di manahimik

TUNGKULIN NATING DI MANAHIMIK

batid mo nang korapsyon ang isyu ng bayan

subalit pinili mong manahimik na lang

huwag makisali sa rali sa lansangan

dahil tingin mo, ikaw lang ay madasaktan

ito na lang ang meron tayo: boses, TINIG

kung galit ka rin sa korapsyon, IPARINIG

ang mga kurakot ang nagpapaligalig

sa ating bayan, dukha'y winalan ng tinig

pakinggan natin ang lumalaban sa korap

si Catriona Gray, talumpati'y magagap

si Ka Kokoy Gan, na tinig ng mahihirap

si Atty. Luke Espiritu kung mangusap

dinggin mo ang tinuran ni Iza Calzado

na talumpati'y tagos sa pusò, totoo

pakinggan mo ang tinig ni Orly Gallano

ng lider-maralitang Norma Rebolledo

ilabas mo rin ang galit mo sa korapsyon

at likhain ang bagong kasaysayan ngayon

huwag nang manahimik sa silid mong iyon

makipagkapitbisig tayo't magsibangon

- gregoriovbituinjr.

12.04.2025

* litrato kuha ng makatang galâ sa Bahâ sa Luneta, Maynila, 11.30.2025

Pagsasabuhay ng pagiging pultaym

PAGSASABUHAY NG PAGIGING PULTAYM

ako'y isang tibak na Spartan

gaya noong aking kabataan

sinabuhay ang pagiging pultaym

bilang makata't tibak ng bayan

ang prinsipyo'y simpleng pamumuhay

pakikibaka'y puspusang tunay

sa ganyan ang loob ko'y palagay

sa prinsipyo ako pinatibay

pag sa pagiging tibak nawalâ

di na ako ang ako, tunay ngâ

sa anumang rali, laging handâ

pagkat lingkod ng obrero't dukhâ

di lang ako tibak sa panulat

kundi sa gawâ at nagmumulat

sa rali makikita mong sukat

kahit magutom o magkasugat

tumubo't laki sa aktibismo

ang makatang rebolusyonaryo

hangad ay lipunang makatao

na lahat ay nagpapakatao

ako'y ako, oo, ako'y tibak

sistemang bulok ay ibabagsak

pinagtatanggol ang hinahamak

kahit ako'y gumapang sa lusak

- gregoriovbituinjr.

12.04.2025

Pagtindig sa balikat ng tandayag

PAGTINDIG SA BALIKAT NG TANDAYAG

"If I have seen further, it is by standing on the shoulders of giants. (Kung mas malayò pa ang aking natanaw, iyon ay dahil sa pagtayô sa balikat ng mga tandayag.)" ~ Isaac Newton 

isa iyon sa natutunan kong prinsipyo

mula sa agham na hanggang ngayon, dala ko

sa rali man o pagkathâ ng tula't kwento

sa paglalakad man ng kilo-kilometro

sa paglalakbay man habang sakay ng barko

sa pangibang bayan sakay ng eroplano

nasa balikat ng tandayag o higante

nakatayong kaytatag, búhay man ay simple

kayraming paksa'y yakap sa araw at gabi

kayraming isyu kayâ sa bayan nagsilbi

sa mga walang-wala, laging sinasabi:

sistema'y baguhin, nang walang inaapi

nakatindig pa rin ako ng buong tapat

sa balikat ng tandayag at nagmumulat

sa masa na pakikipagkapwa'y ikalat

dapat ikulong na 'yang mga rapong bundat

na pondo ng bayan ang kanilang kinawat

bitayin sila kung kulong ay di na sapat

- gregoriovbituinjr.

12.04.2025

* litrato mula sa google

Naharang bago mag-Mendiola

NAHARANG BAGO MAG-MENDIOLA

naharang bago mag-Mendiola

matapos ang mahabang martsa

mula Luneta sa Maynilà

araw ng bayaning dakilà

subalit di kami natinag

mahaba man yaong nilakad

mga barb wire ang nakaharang

container pa'y nakahambalang

takot na ang mga kurakot

bantay saradong mga buktot

habang masa'y nagsidatingan

kurakot, ikulong! hiyawan

"PNP, protektor ng korap!"

at mga trapong mapagpanggap

sigaw iyon ng masang galit

mga kurakot na'y ipiit

- gregoriovbituinjr.

12.03.2025

* bidyo kuha noong 11.30.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1GYjGbj1yK/ 

Buti't may tibuyô

BUTI'T MAY TIBUYÔ

kulang ang pamasahe kahapon

mula Cubao patungong Malabon

upang daluhan ang isang pulong

buti't nagawang paraan iyon

di ako nanghingi kaninuman

di rin nakabale sa sinuman

talagang walang mahihiraman

buti't mayroong mapagkukunan

sa aking tibuyô o alkansya

na pinag-iipunan tuwina

doon muna nanghiram ng pera

dagdagan na lang pag umalwan na

minsan ganyan ang abang makatâ

upang marating pa rin ang madlâ

sa pulong na dinaluhang kusà

di umabsent sa misyong dakilà

- gregoriovbituinjr.

12.03.2025

* ang tibuyô ay salitang Batangas sa Kastilang alkansya

Paglahok sa rali

PAGLAHOK SA RALI

bakit di ka pupunta sa rali?

dahil lang wala kang pamasahe?

kung ako, sisimulang maglakad

nang makarating at mailadlad

ang plakard na laman yaong isyu

ng bayan, at makalahok ako

sa rali, wala mang pamasahe

gagawan ng paraan, ganire

o ganyang sanhi, walang alibay

lalakarin ang mahabang lakbay

mahalaga ang prinsipyong tangan

pamasahe'y gawan ng paraan

mahalaga'y lumahok sa rali

kahit kapos pa sa pamasahe

ikulong na 'yang mga kurakot!

lahat ng sangkot, dapat managot!

- gregoriovbituinjr.

12.03.2025

* kasama sa litrato si David D'Angelo, dalawang beses na tumakbong Senador

* salamat sa kumuha ng litrato, kuha noong 11.30.2025 sa Luneta

Bahâ sa Luneta, 11.30.2025

BAHÂ SA LUNETA, 11.30.2025

bahâ sa Luneta

ng galit na masa

laban sa kurakot

at lahat ng sangkot

bumaha ang madlâ

upang matuligsâ 

yaong mga buktot

na nangungurakot

sa kaban ng bayan

imbes paglingkuran

ang masa, inuna

ay sariling bulsa

ikulong ang lahat

ng trapong nabundat

sila'y panagutin

sa ginawang krimen

ang nakaw na pondo

ibalik sa tao

trapong mandarambong

ay dapat ikulong

- gregoriovbituinjr.

12.03.2025

* ang litrato'y kuha ng makatang galâ

Hapunan ko'y potasyum

HAPUNAN KO'Y POTASYUM

taospusong pasasalamat

sa nagbigay nitong potasyum

tiyak na rito'y mabubundat

bigay mula sa isang pulong

dalawang turon ang narito

at dalawang tila maruya

kailangan talaga ito

ng katawan kong kaynipis nga

pampalakas daw nitong puso

pati na ng mga kalamnan

pangontrol ng presyon ng dugo

pabalanse rin ng katawan

kaya di na ako nagsaing

di na rin bumili ng ulam

dahil sapat na itong  saging

na sa gutom ko'y nakaparam

salamat sa potasyum na bigay

sapagkat may panghapunan na

upang makakatha pang tunay

ng tulang tulay ko sa masa

- gregoriovbituinjr.

12.02.2025

Ano ang lihim ng kalihim o sekreto ng sekretaryo?

ANO ANG LIHIM NG KALIHIM O SEKRETO NG SEKRETARYO?

ano nga ba ang inililihim

ng kalihim, o ng sekretaryo?

salitang sadyâ bang isinalin

ng direkta, lihim at sekreto?

kung nagpi-preside ay presidente

dahil ang pangulo ang pang-ulo

nasa katawagan ang mensahe

nasa salitâ kung sila'y sino

tulad ko, sekretaryo heneral

ng dalawa kong organisasyon

iyan ang titulo nang mahalal

sa samahang may bisyon at misyon

magtago ng lihim ang kalihim

na may kinalaman sa samahan

mangalap ng datos na malalim

mga isyu't problema ng bayan

may sekreto rin ang sekretaryo

na sadyang kapaki-pakinabang

yaong pagsusulat ng minuto

kaalaman ng masa'y malinang

marami pang lihim ang kalihim

mga sekreto ng sekretaryo

bakit kaya siya naninimdim?

masakit ba'y ang pusò o ulo?

- gregoriovbituinjr.

12.02.2025

Nagkamali ako ng bayad, buti't ang konduktor ay tapat

NAGKAMALI AKO NG BAYAD, BUTI'T ANG KONDUKTOR AY TAPAT

Akala ko'y baryang P20 + P5 + tatlong P1 equals P28 ang aking ibinayad sa konduktor. Buti't honest siya. Binigyan niya ako ng P5 sukli. Nagtaka ako.

Sabi niya, binigay ko'y P33. At P28 lang ang pamasahe mula Monumento hanggang Cubao. Ang naibigay ko pala'y P20 + P10 + tatlong P1 equals P33. Imbes P5, ang naibigay ko pala'y baryang P10.

Nalitô ako roon, ah. Nagawan ko tuloy ng tulâ ang karanasang ito:

salamat sa konduktor na tapat

binalik ang limang pisong labis

di kasi ako naging maingat

dahil nagbabayad ng mabilis

bus carousel mula Monumento

hanggang Cubao Main ang pamasahe

ay dalawampu at walong piso

ngunit sobra ang bigay ko, sabi

naibigay ko'y trenta'y tres pesos

imbes na bente otso pesos lang

katapatan niya'y nakamenos

sa pamasahe, di mapanlamang

maraming namatay sa akala

limang piso pala'y sampung piso

kaya sobra'y binalik na sadya

nagkamali ng akala ako

kaya taos na pasasalamat

ang sa kanya'y ipinaaabot

dapat gantimpalaan ang tapat

buti't di siya trapong kurakot

- gregoriovbituinjr.

12.02.2025

Antok pa si alagà

ANTOK PA SI ALAGÀ

puyat pa, antok na si alagà

lalo't gising siya buong gabi

marahil sa paghanap ng dagâ

tulog muna, ang sa kanya'y sabi

marahil di pa rin siya gutom

pagkain niya'y tinabi muna

mga natira ko sa galunggong

na talaga namang gusto niya

sige lang, ikaw muna'y matulog

at maghabi ka ng panaginip

ano kayang magandang ihandog

na tula't wala pang nalilirip 

ako'y patuloy lang sa pagnilay

sa samutsaring isyu ng bayan

bakit bayan ay di mapalagay?

sa laksng kurakot at kawatan!

- gregoriovbituinjr.

12.02.2025

mapapanood ang munting bidyo sa kawing na:  https://web.facebook. com/share/r/1BiHkwrVuT/