Dalubkatawan pala'y anatomiya

DALUBKATAWAN PALA'Y ANATOMIYA

bagong kaalaman, bagong salita

para sa akin kahit ito'y luma

na krosword ang pinanggalingang sadya

tanong sa Una Pahalang pa lang nga

Dalubkatawan, ano nga ba iyan?

Anatomiya pala'y kasagutan

sa sariling wika'y katumbas niyan

at gamit din sa medisina't agham

na sa pagtula'y magagamit natin

pati na sa gawaing pagsasalin

laksang salita ma'y sasaliksikin

upang sariling wika'y paunlarin

salitang ganito'y ipalaganap

di lang sa agham, kundi pangungusap

sa anumang paksang naaapuhap

sa panitikan ma'y gamiting ganap

- gregoriovbituinjr.

04.29.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pang-Masa, Abril 28, 2025

Pag di na ako nakatula

PAG DI NA AKO NAKATULA

sabi ko sa kanila, pag ako'y di na tumulâ

mag-alala na't baka may nangyari sa makatâ

baka ako'y naospital, patay na, o nawalâ

lalo't adhika ko, bawat araw may tulang kathâ

ngunit sino ba naman ang nagbabasa sa akin?

may pakialam ba sila sa tula ko't gawain?

madali lang naman nila akong balewalain

makatang laging tulala, na di dapat pansinin

nais ko lang sa manggagawa't bayan ay mag-ambag

ng aking kakayahang alay nang buong puso't tatag

lalo na't tula'y taoskamaong pagpapahayag

at pangarap kong bako-bakong daan ay mapatag

maraming salamat sa lahat, maraming salamat

habang itinutula ko anumang madalumat

- gregoriovbituinjr.

04.28.2025

Asukal na ama

ASUKAL NA AMA 

ang tanong sa Dalawa Pababa

ay Sugar Daddy, ano nga kaya?

Asukal na Ama ba'y sagot ko?

sapagkat tinagalog lang ito

lahat muna'y aking sinagutan

mga tanong Pababa't Pahalang

at sa kalaliman ay nahugot

ang di agad natingkalang sagot

at di pala Asukal na Ama

kaytamis mang ngiti ng dalaga

Palabigasan ang Sugar Daddy

huthutan ng pera ng babae

parehong labing-isa ang titik

nasagot gaano man katarik

sa diwa ang metaporang iyon

sa palaisipang mapanghamon

- gregoriovbituinjr.

04.27.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Abante, Abril 25, 2025, p.7

Umuwi muna sa bahay

UMUWI MUNA SA BAHAY

Sabado, umuwi muna ako sa bahay

mula ospital, nang dito magpahingalay

naiwan ang dalawang pamangkin ni Libay

pati kanyang hipag na sa dalawa'y nanay

lumipas ang mahigit na dalawang linggo

ngayon lang umuwi sa bahay naming ito

agad nagwalis ng sala, kusina't kwarto

nagsaing, nagluto, naglaba na rin dito

sa umaga balak bumalik ng ospital

marahil, matapos kumain ng almusal

upang tupdin ang tungkulin sa minamahal

kung saan nakaratay na roong kaytagal

kailangan din nating magpahingang sadya

babangon muli upang loob ay ihanda

at sa aming kama'y muli akong nahiga

mata'y pinikit nang may inaalagata

- gregoriovbituinjr.

04.19.2025

Aparato

APARATO

dapat ay matuto rin tayong

basahin yaong aparato

at mabatid kung anu-anong

kahulugan ng linya rito

mahalaga ang pagmonitor

sa pasyente, anong blood pressure,

respiration rate, temperature,

heart rate, at iba't ibang sensor

lalo't si misis naospital

kayrami ring dapat maaral

lalo't dito pa'y magtatagal

habang ako'y natitigagal

dapat kong lakasan ang loob

ang dibdib ma'y saklot ng takot

pag-ibig sa sinta'y marubdob 

sana'y paggaling ay maabot

- gregoriovbituinjr.

04.18.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/162x48EEmw/ 

Ako'y nauuhaw

AKO'Y NAUUHAW

"Ako'y nauuhaw!" sabi ni Hesus

habang nakabayubay siya sa krus

pangungusap na inalalang lubos

nang Semana Santa ay idinaos

"Ako'y nauuhaw!" ang pahiwatig

ni misis, habang siya'y nasa banig

ng karamdaman, akong umiibig

pinainom agad siya ng tubig

- gregoriovbituinjr.

04.18.2025

Walang pag-aari

WALANG PAG-AARI

pribadong pag-aari ang ugat ng kahirapan

at isa iyang katotohanang matutuklasan

pag pinag-aralan ang ekonomya at lipunan

katotohanang dapat tumagos sa sambayanan

subalit di iyan tinatanggap ng mga sakim

sa kapangyarihan at ng may budhing maiitim

tulad ng trapo't kapitalistang dulot ay lagim

kasamaan at kadilimang karima-rimarim

bago pa si Marx ay mayroon nang Marcus Aurelius

noong unang panahon ay batid na nilang lubos

pribadong pag-aari'y sanhi ng pambubusabos

at pagyurak ng dangal ng mga dukha't hikahos

halina't katotohanang ito'y ipalaganap

baguhin na ang sistema nang malutas ang hirap

magagawa kung patuloy tayong magsusumikap

upang ating kamtin ang ginhawang pinapangarap

- gregoriovbituinjr.

04.17.2025

Bata, batay, bantay

BATA, BATAY, BANTAY

bata pa ako'y napag-aralan

sinong bayani't kabayanihan

kung saan kanilang pinaglaban

ang paglaya mula sa dayuhan

batay sa kasaysayan ng lahi

na kayraming bayaning nasawi

na paglaya ng bayan ang mithi

kalayaang dapat ipagwagi

kaya bantayan natin ang bansa

laban sa mga tuso't kuhila

tiyaking madla'y maging malaya

laban sa anumang pagbabanta

patuloy ang pagpapakasakit

sa masang ang buhay ay winaglit

patuloy tayong magmalasakit

upang ginhawa'y ating makamit

- gregoriovbituinjr.

04.16.2025

Nebulizer

NEBULIZER

animo'y ritwal ng pagpapausok

ang nebulizer sa bibig at ilong

sa paghinga'y pampaluwag ng daloy

at mapaunti ang plema sa loob

mula lima hanggang pitong minuto

subalit minsan pag may halong gamot

abot ng labindalawang minuto

tanong ko sa nars ay agad sinagot

may side effect daw ito: heart rate increase

subalit ito'y ilang saglit lamang

ngunit nebulizer ay dapat gawin 

kada anim na oras yaong ritwal

animo'y insenso subalit hindi

kundi siya'y mapalakas ang mithi

paggaling niya'y samo kong masidhi

labang ito sana'y maipagwagi

- gregoriovbituinjr.

04.16.2025

Pagbili ng gamot sa parmasiya

PAGBILI NG GAMOT SA PARMASIYA

madaling araw, may gamot na namang

binili sa pharmacy ng ospital

araw-gabi, maghahanap ng pera

upang may magastos pag kailangan

upang tuluyang gumaling si misis

na naoperahan kamakailan

sa ulo't tiyan, abot hanggang langit 

samo kong gumaling siyang tuluyan

mahal ko, naririto lagi ako

upang pangalagaan kang totoo

gagawin ko lahat para sa iyo

ngunit sana'y dinggin ang aking samo

na sa karamdaman mo'y makaligtas

at sa problemang ito'y makaalpas

- gregoriovbituinjr.

04.16.2025

Bastos na kandidato sia

BASTOS NA KANDIDATO SIA

may bastos na kandidato

na ngayon ay tumatakbo

na vlogger ang sinisisi

imbes na kanyang sarili

binastos ang solo parent

na nais na makasiping

tila para siyang praning

eh, abogado pa man din

parang may toyo sa utak

nang-aapi't nanghahamak

di batid ang Safe Space Act

dapat kasuhan ang tunggak

sino siya? Ian Sia?

iyan siya, bastos siya!

di dapat iboto Sia

ng mamamayan, ng masa

- gregoriovbituinjr.

04.15.2025

* litrato mula sa Philippine Star, Abril 14, 2025, p.C2

Panibagong laban

PANIBAGONG LABAN

tila ako nasa apoy

na nadadarang sa init

ngunit di dahong naluoy

sa suliraning kaylupit

ito'y panibagong laban

nang si misis ko'y gumaling

problemang dapat lagpasan

na sana'y aming kayanin

matagalang laban ito

dapat may lakas ng loob

anuma'y gawing totoo

at pagsikapang marubdob

habang nasa ospital pa 

alagaan siyang sukat

planuhin paglabas niya

ito ang nadadalumat

- gregoriovbituinjr.

04.14.2025

Paglipat ng silid

 PAGLIPAT NG SILID

kagabi ay inilipat siya ng silid

na magmula sa NeuroCritical Care Unit 

ay ibinaba na sa Progressive Care Unit

habang sa pisngi ko'y may luhang nangingilid

mula sa third floor, ngayon ay nasa basement na

maaari na akong magbantay sa kanya

dito ako mula gabi hanggang umaga

at sa mga susunod na gabi't araw pa

kanina, inexray siya't dugo'y kinuha

pati physical therapist tinesting siya

ineehersisyo ang kamay niya't paa

kwarto'y maluwag, natulog ako sa sopa

ang nadala ko lamang ay dalawang aklat

at maliit na kwaderno sa pagsusulat

habang nagbabantay, gamitin ko ang oras

upang kumatha kahit di dala ang laptop

- gregoriovbituinjr.

04.14.2025

Naninilay

NANINILAY

baka magdyanitor na sa ospital

paraan ng pagbabayad ng utang

para lang kay misis na aking mahal

para may iambag kahit munti man

lahat ngayo'y pagbabakasakali

upang matamo lamang ang paggaling 

ni misis, na asam ko't minimithi

para sa kanya, anuma'y gagawin 

ayokong sa sinuman ay lumuhod

baka ngayon lang, ito'y gagawin ko

magpatirapa at maninikluhod

sa sinumang may salaping totoo

ako kaya'y tatanggaping artista

tulad ni Palito, parang kamukha

di rin Lito Lapid o FPJ ba

comedy ba'y mapapasok kong sadya

bayarin nga'y sadyang nakakabaliw

wala pa ang nobela kong gagawin

di ko na alam paano maaliw

sunod na hakbang, iniisip pa rin

- gregoriovbituinjr.

04.13.2025

Pagdalaw sa puntod

PAGDALAW SA PUNTOD

dinalaw ko ang puntod ni Ama

sa petsang unang anibersaryo

ng kamatayan, kaya pamilya

ay nagsitungo sa sementaryo

matapos ang padasal, kainan

at nagsindi roon ng kandila

habang inaalaala naman

ang sa pamilya'y kanyang nagawa

maraming salamat sa iyo, Dad

sa pagpapalaki mo sa amin

at mabuhay kaming may dignidad

sinumang yuyurak, pipigilin

sa babang luksa, ako'y naroon

tahimik, panatag, mahinahon

- gregoriovbituinjr.

04.12.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1C6oe2GsHG/ 

Babang luksa

BABANG LUKSA

ngayon ang unang anibersaryo

ng kamatayan ng aking ama

kaya bumiyahe muna ako

sakay ng bus papuntang probinsya

babang luksa raw ang tawag doon

pupuntahan ko na rin si Inay

at mga kapatid na naroon

at kung saan si Ama nahimlay

habang pansamantalang iniwan

ko muna si misis sa ospital

matapos ang babang luksa naman

sa probinsya'y di na magtatagal

sapagkat agad akong luluwas

nang madalaw sa gabi si misis

asam kong siya'y maging malakas

at ang paggaling niya'y bumilis

- gregoriovbituinjr.

04.12.2025

Lugmok

LUGMOK

paano nga bang sa patalim ay kakapit

kung nararanasa'y matinding pagkagipit

lalo't sa ospital, si misis ay maysakit

presyo ng babayaran ay nakagagalit

di sapat ang mamalimos lang sa Quiapo

maliitan lang, barya-barya lang, nakupo

wala namang kasamang nagnais magpayo

gayong alam nilang ako'y natutuliro

paano kung tibak ay gumawa ng krimen

halimbawa, kidnap-for-ransom, patay ka rin

paano kung malaking bangko'y titirahin

upang ospital lang ay mabayaran man din

aba'y nagpultaym kasi ako ng maaga

iniwan ang kolehiyo tungong kalsada

sa ospital, walang pambayad, walang pera

buti pa yata ako'y magpatiwakal na

subalit hindi, paano mababayaran

ang ospital, si misis ko'y kawawa naman

nais ko lang ay gumaling siyang tuluyan

ano nang gagawin, di ako mapayuhan

- gregoriovbituinjr.

04.11.2025

Pagpupugay, Chess National Master Racasa

PAGPUPUGAY, CHESS NATIONAL MASTER RACASA

pagpupugay, Antonella Berthe Racasa

Woman National Master, Arena FIDE Master

na kampyon sa paligsahang tinaguriang

Battle of the Calendrical Savants Tournament

"Calendrical" o ang "system for recording time"

"Savant" o "a very learned or talented person"

kumbaga'y labanan ng mga magagaling

at mabibilis na mag-isip sa larong chess

labingwalong taong gulang na manlalaro

na kinabukasan sa chess ay mahahango

bawat usad ng pyesa'y may dalang pangako

napakahusay pagkat nagkampyon sa buo

muli, saludo sa ipinakitang husay

na magagaling ang mga atletang Pinay

maging Judit Polgar, at muling magtagumpay

at sa buong mundo ay maging kampyong tunay

- gregoriovbituinjr.

04.11.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Abril 10, 2025, p.12

Pinainom si alaga

PINAINOM SI ALAGA

bago umalis sa tahanan

at tumungo sa pupuntahan

ay akin munang pinainom

si alagang uhaw na uhaw

at sabay din kaming kumain

sa akin ang tiyan ng isda

sa kanya ang ulo't iba pa

na ginagawa sa tuwina

sa bahay siya tumatambay

sa tahanan ay nagbabantay

laban sa dagang sasalakay

sadyang alaga siyang tunay

madalas ako'y may bitbit na

kay alaga kapag umuwi

sabay na kakain talaga

may bigay ako kahit munti

- gregoriovbituinjr.

04.11.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1BdeeK3Vr2/ 

Di nakadalaw ngayong gabi

DI NAKADALAW NGAYONG GABI

ngayon lamang ako nag-absent sa pagdalaw

kay misis sa ospital, dahil ang kandado 

sa bahay ay na-lost thread, papunta na sana

sa ospital kaninang hapon, alas-singko

alas-sais hanggang alas-otso ng gabi

ang visiting hours, wala pa rin si Regine

kasama ni misis sa bahay at trabaho

mabuti't tinawagan ako ng doktora

mula sa infectious disease, na may nakita

silang dalawang klaseng bakterya sa tiyan

ngalan daw ng isang bakterya ay icolai

nagbigay silang antibiotic kay Libay

salamat at talagang inaasikaso

ang asawa kong dapat magpakatatag pa

dumating si Regine bandang alas-siyete

at ako'y umalis, pumunta sa palengke

hardware ay sarado na, alas-singko pa lang

at nag-ikot pa rin ako, walang mabilhan

ng susi't kandado para sa tarangkahan

mahal ko, sori, at di kita napuntahan

- gregoriovbituinjr.

04.10.2025