40 days at 40 nights na sa ward

40 DAYS AT 40 NIGHTS NA SA WARD

umabot na kami ng apatnapung araw

at apatnapung gabi dito sa ospital

kaytagal namalagi, pagkain ay lugaw

paano'y naoperahan dito si mahal

sa isang munting sakit, maraming nakita

mula gall stone at gerd, mayroon palang blood clot

namuo ang dugo sa bituka, nagbara

at di makapasok ang oxygen sa ugat

siya'y naoperahan, hanggang naimpeksyon

ang dugo, dalawang linggong antibayotik

na anong lakas daw, ramdam ni misis iyon

at sa harap niya, ako'y di makahibik

rare case, anang mga doktor, may mayoma pa

ilang beses siyang sinalinan ng dugo

dahil anong baba ng hemoglobin niya

ah, kailan ba sakit niya'y maglalaho

nagsagawa pa nga ng bone marrow biopsy

na pangatlong eksamen kung sanhi ba'y ano

di pa batid sa pagsususuri ang nangyari

lalo't resulta ng biopsy: negatibo

mabuti't guarantee letter na'y nagsipasok

malaking tulong sa kaymahal na gamutan

kung saan kukuha ng pera'y di maarok

upang ipandagdag sa aming babayaran

- gregoriovbituinjr.

12.01.2024

The artistry and activism in me

THE ARTISTRY AND ACTIVISM IN ME

when painter Marcel Duchamp died

that was the day I was born

when massacre of students in

Tlatelolco, Mexico happened

that was the day I was born

a painter died, a future poet 

was conceived from her mother's womb

protesting students were massacred

a future student and activist

was conceived from her mother's womb

in my blood is the shaper of words in Filipino

who's father is a Batangueno

who's mother is a Karay-a from Antique

who inculcated in me words that is deep

even if I was raised as a Manilenyo

also in my blood were Spartan activists

who fight for equality, justice and truth

Duchamp and the Tlatelolco students

have died the day I was born

their memory and legacy will be

in my blood, brain, heart and bone

I will continue the artist in me

I will continue the activist in me

I don't usually believe

in what they call reincarnation

I just thought that the date of their 

death is the same as my birth

I was born probably to become artist of words,

as a poet, and as an Spartan activist

and that I will continue to be

to serve the people and the working class

to be one in changing the rotten system

to make a heart in a heartless world

- gregoriovbituinjr.

12.01.2024

* written while contemplating in a hospital with my wife who is still recuperating

Disyembre na naman

DISYEMBRE NA NAMAN

ramdam ang simoy ng hanging amihan

na tanda ba ng parating na ulan?

Disyembre na, marahil kaya ganyan

o climate change, klima'y nag-iba naman

unang araw ng Disyembre, World AIDS Day

a-syete, Political Prisoners Day

sa ikasiyam, Anti-Corruption Day

sa petsa sampu naman, Human Rights Day

may sanlinggo pang ang dukha'y hihibik

yaong Urban Poor Solidarity Week

na baka gawing Urban Poor Protest Week

pagkat sa hirap pa rin nakasiksik

tatlong linggo na lamang at Pasko na

paulit-ulit, wala bang pag-asa?

kayrami pang palaboy sa kalsada

kayrami pa ring hanap ay hustisya!

- gregoriovbituinjr.

12.01.2024

Makatang Pinoy

MAKATANG PINOY 

kayraming makatang / dapat kilalanin

kaya mga tula / nila'y babasahin

pati talambuhay / nila'y aaralin

upang pagtula ko'y / sadyang paghusayin

at ngayon, naritong / binuklat kong sadya

librong Pag-unawa / sa Ating Pagtula

na aklat ni Rio / Alma, na makata

Pambansang Alagad / ng Sining sa bansa

Francisco Balagtas, / at Lope K. Santos

Marcelo del Pilar, / Benilda S. Santos

Amado Hernandez, / at Benigno Ramos

Teo Baylen, Jose / Corazon de Jesus

Teo T. Antonio, / at si Vim Nadera

Cirio Panganiban, / at si Mike Bigornia

at si Alejandro / Abadilla pala

na pawang dakilang / makata talaga

Elynia Mabanglo, / Lamberto Antonio

pati si Joi Barrios, / at Rolando Tinio

Rebecca't Roberto / Anonuevo rito

ay kahanga-hangang / makata, idolo

si Glen Sales, Joel / Costa Malabanan

Sidhay Bahaghari, / kayrami pa naman

Danilo C. Diaz, / bugtong ay sagutan

maraming salamat / sa mga tulaan

- gregoriovbituinjr.

11.30.2024

* kinatha ngayong ika-161 kaarawan ni Supremo Gat Andres Bonifacio 

Lugaw na naman

LUGAW NA NAMAN

lugaw muli ang pagkain ni misis

sa ospital, sa lugaw nagtitiis

bawal muna sa kanya ang matamis

o kaya'y maalat na parang patis

aba'y pangtatlumpu't siyam na araw

na namin ngayon, pagkain ay lugaw

na pamatid-gutom sa araw-araw

rasyon ng ospital, meron pang sabaw

pinagandang tawag sa lugaw: congee

warfarin diet sa kanya'y sinilbi

sa umaga, tanghali hanggang gabi

hanggang kalagayan niya'y bumuti

pag nagsawa siya, ako'ng kakain

kaysa mapanis, di ko sasayangin

pagkat ito nama'y lamang tiyan din

at laking tipid pa para sa akin

bibilhin ko naman ang kanyang gusto

basta sakit ay di lumalang todo

paggaling niya'y pangunahin dito

kaya nakabantay talaga ako

- gregoriovbituinjr.

11.30.2024

* kinatha ngayong ika-161 kaarawan ni Supremo Gat Andres Bonifacio 

Nilay sa salawikain

NILAY SA SALAWIKAIN

nagtitipon ako / ng salawikain

na marapat lamang / na pakaisipin

baka makatulong / upang paghusayin

ang buhay na iwi't / kalagayan natin

magandang pamana / mula sa ninuno

sa mga panahong / ang ilaw pa'y sulo

mga aral yaong / kanilang nabuo

kaya payo nila'y / kapara ng ginto

yaong di lumingon / sa pinanggalingan

di makararating / sa paroroonan

ang mga bayani / pag nasusugatan

ay nag-iibayo / ang kanilang tapang

pag naaning mangga'y / sangkaterbang kaing

ay alalahanin / ang mga nagtanim

sa hapag-kainan / pag may haing kanin

ay pasalamatan / kung sinong nagsaing

kapag nagkaisa / tungo sa paglaya

itong bayang api, / kakamti'y ginhawa

pag ipinaglaban / ang mithing dakila

ang ating kakampi'y / uring manggagawa

ang isa mang tingting / madaling baliin

ngunit maganit na / pag sandaang tingting

halina't alamin / ang salawikain

ng ating ninuno't / isabuhay natin

- gregoriovbituinjr.

11.30.2024

* kinatha sa ika-161 kaarawan ni Supremo Gat Andres Bonifacio

Ang mamahalin at ang mumurahing saging

ANG MAMAHALIN AT ANG MUMURAHING SAGING

nakabili ako ng saging sa 7-11

pagkat nais ko'y panghimagas matapos kumain

isa iyong lakatan subahil kaymahal na rin

ngunit ayos lang sapagkat tiyan ko'y nabusog din

hanggang mabasa ko ang isang ulat sa internet

tungkol sa banana art na sa dingding ipinagkit

na isinubasta at milyonaryo ang nagkamit

presyo'y 6.2 million dollar, wala nang humirit

tila sa kanya, presyo niyon ay napakamura

gayong sa akin, yaong bente pesos na banana

ay mahal na, talagang nakabubutas ng bulsa

magkaibang uring minulan, sadyang magkaiba

marahil ay pareho rin naman ang aming saging

kung matamis sa kanya, matamis din ang sa akin

ginawang banana art ang kanya kaya mahal din

subalit kapwa may potassium din kapag kinain

- gregoriovbituinjr.

11.30.2024

Ang makita ng makata

ANG MAKITA NG MAKATA

sa paligid ay kayraming paksa
samutsaring isyu, maralita,
dilag, binata, bata, matanda,
kalikasan, ulan, unos, baha

kahit mga karaniwang gawa
ng magsasaka at manggagawa
anumang makita ng makata
tiyak gagawan niya ng tula

tulad ng inibig niyang kusa
sinta, madla, tinubuang lupa
nasunugan, naapi, kawawa
tutula siyang puno ng sigla

pagkat buhay niya ang kumatha
at kakatha siyang buong laya
subalit di ang magpatirapa
sa mapang-api, tuso't kuhila

kung dapat, maghihimagsik sadya
upang hustisya'y kamtin ng madla
pluma niya'y laging nakahanda
maging ang katawan, puso't diwa

- gregoriovbituinjr.
11.30.2024

* kinatha sa ika-161 kaarawan ni Supremo Gat Andres Bonifacio

Pakner sa paglaya ng inaapi

PAKNER SA PAGLAYA NG INAAPI

Nobyembre 29 - International Day of Solidarity with the Palestinian People 

minsan, pakner kami ni Eric pag may rali

o kung may aktibidad tulad ng sa U.P.

pag sinigaw namin: From the River to the Sea!

ay sasagot ang iba: Palestine will be Free!

kaya nga, ngayong Nobyembre bente-nuwebe

na International Day of Solidarity

with the Palestinian People, kaisa kami

nila na kalayaan yaong sinasabi

habang sa uring manggagawa nagsisilbi

sa bandilang Palestino, kami'y nag-selfie

na isyu ng paglaya nila'y mapalaki

at mapalayas ang mananakop na imbi

ka Eric, mabuhay ka't pagkilos ay pirmi

sana'y dinggin ng mundo ang ating mensahe

mga kasama, makiisa tayo dine

hanggang madurog ang anumang pang-aapi

- gregoriovbituinjr.

11.29.2024

* kuha ang litrato sa unang araw ng Fight Inequality Alliance (FIA) Global Assembly mula Setyembre 4-7, 2024 sa UP Diliman

Pakikiisa sa mamamayang Palestino

PAKIKIISA SA MAMAMAYANG PALESTINO

naritong nagpupugay ng taaskamao

sa lahat po ng mamamayang Palestino

sa International Day of Solidarity

with the Palestinian People ngayong Nobyembre

nawa'y mapagtagumpayan ninyo ang laban

mula sa panunupil ng kalabang bayan

nawa lugar ninyo'y tuluyan nang lumaya

at maitatag ang isang malayang bansa

kami rito'y lubusan pong nakikiisa

kami'y kasandig ninyo sa pakikibaka

laban sa pagsasamantala't pang-aapi

upang mananakop ay tuluyang iwaksi

magkasangga tayo sa lipunang pangarap

na wala nang kaapihan sa hinaharap

lipunang makatao'y dapat maitayo

at dapat maitatag sa lahat ng dako

- gregoriovbituinjr.

11.29.2024

MABUHAY ANG MGA PALESTINO!

Nobyembre 29 - International Day of Solidarity with the Palestinian People 

Ang galas pala'y mapulang lupa

ANG GALAS PALA'Y MAPULANG LUPA

may Mapulang Lupa sa Las Piñas

sa bandang Sampaloc ay may Galas

naalala ngayon at nawatas

dalawang lugar pala'y parehas

ng kahulugan, aking nalaman

mula sa isang palaisipan

sa tanong sa Talumpu Pahalang

na tunay na dagdag-kaalaman

ang galas pala'y mapulang lupa

na marahil sinasakang sadya

upang magkapalay na dakila

upang gawing bigas nitong madla

wala ako ritong diksyunaryo

pagkat nasa ospital pa ako

buti'y may krosword akong narito

may natutunan na namang bago

- gregoriovbituinjr.

11.29.2024

* krosword mula sa pahayagang Abante, Nobyembre 24, 2024, p.7

Balagtas mula bagtas, kalamyas mula kamyas

BALAGTAS MULA BAGTAS, KALAMYAS MULA KAMYAS

Sa lalawigan ni Itay sa Batangas, ang tawag sa bungang KAMYAS ay KALAMYAS na madalas isahog sa sinaing na tulingan. Nadagdagan ng "la" ang KAMYAS. Kumbaga, ang kamyas sa Maynila ay kalamyas sa Batangas. Ang aking ama'y mula sa Balayan kung saan palasak ang sinaing na tulingan. Ang kalamyas na pinatuyo mula sa pagkabilad sa araw ang paborito kong papakin sa sinaing na tulingan.

Mas napansin ko ang paggamit sa "la" ngayon nang talakayin ni Pambansang Alagad ng Sining para sa Panitikan Virgilio S. Almario na ang BALAGTAS ay mula sa salitang BAGTAS. Tulad din ng kalamyas na nadagdagan ng "la" sa salita.

Binabasa ko ang aklat na Kulo at Kolorum ni Almario, pahina 31, at nabanggit niya iyon. Ayon sa kanya, "Una, dahil isang totoong Tagalog na salita ang "balagtas" - varyant ng "bagtas" at katumbas ng shortcut natin sa Ingles. Ikalawa, bahagi ng kadakilaan ng Florante at Laura ang idinulot nitong simbolikong pagbagtas ng panitikan ng ..."

Panlapi ba ang "la"? Ito ang tila sinasabi sa mga nabanggit na salita. Mayroon tayong gitlaping "la". Bukod sa Balagtas at kalamyas, may iba pa kayang salitang gumagamit ng gitlaping "la"?

Dagdag pa ni Almario, "Sa kasulatan ng binyag, isinunod ang pangalan ng makata sa pangalan ng ama na si Juan Balagtas ng Panginay, Bigaa, kaya bininyagan siyang "Francisco Balagtas."

Ginawan ko ng munting tula ang usaping ito:

GITLAPING "LA"

ani Almario, mula "bagtas" ang "Balagtas"

dahil panitikan ng bayan ang binagtas

para pala itong kalamyas sa Batangas

na dinugtungan ng gitlaping "la" ang kamyas

mga dagdag-kaalaman ang mga ito

nang mapaunlad pa ang wikang Filipino

at mabatid ng tagapagtaguyod nito

gaya ng makata't manunulat tulad ko

sa mga saliksik ko'y isasamang sadya

at magagamit sa anumang maaakda

ang gitlaping "la" ay luma ngunit sariwa

na karaniwan nang ginagamit ng madla

maraming salamat, mga ito'y nabatid

wikang lalawiganin ay may naihatid

at napagtantong kung sakaling may balakid

sa pagpaunlad ng wika'y maging masugid

- gregoriovbituinjr.

11.29.2024

Pananghalian sa ospital

PANANGHALIAN SA OSPITAL

pananghalian dito'y gulay, isda't lugaw

ayaw kumain ni misis, siya'y busog daw

natulog siya't ibibili ko mamaya

ng kanin at ulam na gusto niyang sadya

gulay, isda't lugaw ay aking kakainin

kaysa masira't ayokong ito'y sayangin

kahit ito'y lugaw, lamang tiyan din ito

may gulay pa at bangus na uulamin ko

ganyan minsan ang buhay dito sa ospital

habang nakabantay sa aking minamahal

asam kong gumaling na siya't magpahinga

at kanyang hemoglobin sana'y magdose na

wari ko'y nasa piketlayn o bilangguan

may rasyong pagkain laban sa kagutuman

gulay, isda't lugaw man, huwag maliitin

dahil laking tipid kaysa labas kumain

- gregoriovbituinjr.

11.28.2024

Pagbabasa sa ospital

PAGBABASA SA OSPITAL

ikatatlumpu't pitong araw sa ospital

animo'y tahanan ng higit isang buwan

dito na naghahapunan, nag-aalmusal

nagbabawas, labahan, liguan, tulugan

umuwi akong bahay, saglit na lumabas

at ang aking mga libro'y agad kinuha

bumalik ng ospital at sa libreng oras

hanggang hatinggabi ako'y nagbasa-basa

kwaderno't panulat ay laging nakahanda

upang itala anumang nasok sa isip

sumagot ng palaisipan at tumula

paksa sa binasang aklat ay nililirip

lalo't ang pinayo ko sa aking sarili

basahin ang anuman, maging kasaysayan

baka may matutunan at magmuni-muni

habang nagbabantay pa rin sa pagamutan

- gregoriovbituinjr.

11.28.2024

Lugaw

LUGAW

nakasanayan ko nang kumain ng lugaw

na pagkain ng pasyente sa pagamutan

na pag ayaw ni misis at ako ang bantay

lugaw yaong siya ko namang lalantakan

kay misis ay may pagkaing para sa kanya

habang ako'y sa labas bibiling pagkain

sa ospital naman ay mayroong kantina

na sa araw-gabi, ako'y doon kakain

sa kanyang tiyan si misis muna'y alalay

dahil kasi baka mabigla ang sikmura

sistema'y warfarin o pagkaing ospital

na pag di naubos sa akin ibibigay

sanay na akong maglugaw na dati'y hindi

upang di masayang ang pagkaing narito

buti't ang tiyan ko'y di naman humahapdi

naglulugaw man, nabubusog ding totoo

- gregoriovbituinjr.

11.27.2024

Pagbaka para sa alternatiba

PAGBAKA PARA SA ALTERNATIBA

ano nga bang alternatiba sa kapitalismo?

paano itatayo ang lipunang makatao?

sino ang dapat kumilos upang mangyari ito?

bakit dapat manguna rito'y ang uring obrero?

ah, kayrami kong katanungang dapat pagnilayan

mabuti't may mga pagtitipong nadadaluhan

na pinag-uusapan ay sistema ng lipunan

na mga kasama'y tibak na tagaibang bayan

lumaki na ako sa lansangan at nagrarali

at inaaral paano sistema'y makumpuni

kung saan walang pagsasamantala't pang-aapi

kaya patuloy ang pagkilos sa araw at gabi

halina't masdan ang paligid at tayo'y magnilay

sistemang bulok ay paano wawakasang tunay

dapat may alternatiba, pagkakapantay-pantay

walang mahirap, walang mayaman, patas ang buhay

- gregoriovbituinjr.

11.26.2024

* notbuk at bolpen ay mula sa dinaluhang Fight Inequality Alliance (FIA) Global Assembly noong Setyembre 4-7, 2024 sa UP Diliman

No right turn, di agad makita

NO RIGHT TURN, DI AGAD MAKITA

natatakpan ng haligi ang karatula

"no right turn on red signal", di agad makita

buti kung ang drayber ay mabilis ang mata

sa kanan ay di agad liliko talaga

wala bang ginawa ang mga awtoridad

upang karatula'y iwasto at ilantad

habang trapik ay patuloy na umuusad

paumanhin kung ito'y napuna't nilahad

habang napadaan sa isang interseksyon

ay nakunan ko lamang ng litrato iyon

paglabas ng ospital nang madaan doon

ngunit di ko na tanda ang lugar na iyon

ang nasabing karatula sana'y ayusin

ipwesto ng tama kung saan mapapansin

- gregoriovbituinjr.

11.25.2024

* litrato ng makatang gala sa isang intersekyong di niya kabisado

Tabletas

TABLETAS

kailangan ng tabletas

na ipainom kay misis

sa noo ko'y mababakas

ang kanyang ipinagtiis

alas-sais ng umaga

tabletas na'y iinumin

pagkatanghali'y meron pa

hapon hanggang takipsilim

tuloy ang pangangalaga

kahit na kulang ang tulog

mahalaga'y may magawa

nang si misis ay lumusog

sana'y bumuti ang lagay

at lumakas siyang tunay

- gregoriovbituinjr.

11.25.2024

Nilay

NILAY

nais kong mamatay na lumalaban

kaysa mamatay lang na mukhang ewan

ang mga di matiyaga sa laban

ay tiyak na walang patutunguhan

minsan, pakiramdam ko'y walang silbi

sa masa pag nag-aabsent sa rali

tila baga ako'y di mapakali

kung kikilos lang para sa sarili

ngunit ngayon ako'y natitigagal

pagkat sa rali ay di nagtatagal

pagkat nagbabantay pa sa ospital

dahil may sakit pa ang minamahal

siya muna ang aking uunahin

at titiyaking mainit ang kanin

mamahali't aalagaan pa rin

sana siya'y tuluyan nang gumaling

- gregoriovbituinjr.

11.24.2024

Dapat nang kumayod

DAPAT NANG KUMAYOD

kumayod, magtrabaho't maging sahurang alipin

mga solusyon sa problema'y dapat hagilapin

ang buhay ko'y balintuna, aktibista, makata

kaysipag tumula gayong walang pera sa tula

sa masa'y kumikilos kahit na walang panustos

walang pribadong pag-aari, buhay ay hikahos

ang ginagawa'y Taliba, tumula't magsalaysay

kumatha ng mga kwento't pagbaka'y sinabuhay

ngunit ngayon, nahaharap sa problemang pinansyal

mga ipon ay di sapat pambayad sa ospital

naging tao nang nananalasa'y kapitalismo

kumilos upang lipunan ay maging makatao

subalit dapat kumayod, paano magkapera

ng malaki't may ipon para sa emerhensiya

hindi upang yumaman, kundi may ipampagamot

kalusugan ay lumusog, at mapatay ang salot

subalit sinong tatanggap sa akin sa pabrika?

maitatago ko ba ang pagiging aktibista?

maglako o magtinda ng gulay o kaya'y taho

upang makaipon lang, aba'y di iyon malayo

- gregoriovbituinjr.

11.23.2024