Biyernes, Agosto 22, 2025

Pagninilay-nilay

PAGNINILAY-NILAY

aanhin kong umabot ng sandaang taon
kung nakaratay sa banig ng karamdaman
kung sa mundong ito'y natapos na ang misyon
kung wala na akong silbi sa sambayanan

ang sabi ko, ayokong mamatay sa sakit
mas nais kong mamatay sa tama ng bala
katatagan at kalusugan yaring bitbit
habang patuloy na naglilingkod sa masa

maabot ko lang ang edad pitumpu't pito
ay ayos na sa akin, laksa'y kakathain
sakaling abutin edad walumpu't walo
ito'y pakonswelo na lamang, sige lang din

kaya tara na, patuloy pa ring kumilos
bagamat wala pang sisenta't tumatanda
halina't sumabay pa rin tayo sa agos
ng kasaysayan, kasama'y obrero't dukha

- gregoriovbituinjr.
08.22.2025

Free! Free Palestine!

FREE! FREE PALESTINE!

"Mula ilog hanggang dagat 
lalaya rin ang Palestine!"
panawagan itong sukat
niyong laya ang mithiin

ang lupaing Palestinian
ay inagaw ng Israel
sinakop ng mapanlinlang
at buhong na mapaniil

Palestino'y itinaboy
sa sarili nilang lupa
dugo nila'y isinaboy
dyenosidyo'y sadyang banta

Free! Free Palestine! ang hiyaw
ng Pilipino tulad ko
pagkat animo'y balaraw
ang itinarak ng Hudyo

sa kanilang mga dibdib
umalingasaw ang dugo
sugat man ay di maglangib
sa laya sana tumungo

- gregoriovbituinjr.
08.22.2025

* litratong kuha noong Agosto 21, 2025
* salamat sa kasamang kumuha ng litrato

Huwebes, Agosto 21, 2025

Munting aklat ng salin

MUNTING AKLAT NG SALIN

di pa ako umaabot na magpalimos
kaya nagbebenta ng munting gawang aklat
pultaym na tibak ay pulos diskarteng lubos
danas man ay hikahos, nakapagmumulat

bagamat paghihinagpis pa rin ay dama
sa pagkawala ng natatanging pag-ibig 
patuloy ang pagkilos at pakikibaka
sa kabila ng pagkatulala't ligalig 

maubos sana at mabasa rin ng bayan
ang munti kong aklat ng mga isinalin
kong tula ng mga makatang Palestinian
bilang ambag upang lumaya ang Palestine

mula sa kuko ng buhong na mananakop
nag-ala-Nazi sa inagawan ng lupa
Palestino'y inapi, Hudyo'y asal hayop
upang buong lahing Palestino'y mapuksa

mula ilog hanggang dagat ay lalaya rin
ang Palestine mula sa bawat paniniil
kuha na kayo ng aklat kong isinalin
habang umaasang dyenosidyo'y mapigil

- gregoriovbituinjr.
08.21.2025

* kinatha sa anibersaryo ng Plaza Miranda bombing at pagpaslang kay Ninoy sa tarmak

Miyerkules, Agosto 20, 2025

Gatasan ng sakim?

GATASAN NG SAKIM?

'ghost' flood control projects, / gatasan ng sakim?
kaya pag nagbaha'y / karima-rimarim
gumamit ng pondo'y / budhing maiitim?
kaya ang dinulot / sa masa ay lagim?

kaya ba 'ghost', wala / talagang proyekto
kunwari'y mayroon, / niloko ang tao
minultong proyekto? / proyekto ng multo?
kaya pag nagbaha, / talagang perwisyo

mga pagbaha ba'y / mula lang sa ulan?
basura sa kanal / lang ba ang dahilan?
may ginagawa ba / ang pamahalaan?
o pulos kurakot / sa kaban ng bayan?

isang bilyong piso'y / gastos kada araw
anang ulat, naku / paano ginalaw?
saan na napunta? / ito ba'y natunaw?
sa baha't ghost project / o ito'y ninakaw?

pondo ng flood control / na ba'y kinurakot?
ng nasa gobyernong / tila ba balakyot?
naaksayang pondo / na'y katakot-takot!
ang mga maysala'y / dapat mapanagot!

- gregoriovbituinjr.
08.20.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar at Pilipino Star Ngayon, Agosto 20, 2025, p.1 at p.2

Martes, Agosto 19, 2025

Isinantabi

ISINANTABI

sadyang iba ang isinantabi
kaysa binasura, nariyan lang
itinago lang, iyan ang sabi
ng mga senador na hinirang

ibig sabihin, di pa abswelto
ang pinatutungkulang pinunò
at mapapakinggan pa ng tao
kung buwis ng bayan ba'y tinagò

aba'y maipepresenta kayâ
sa bayan anumang ebidensya
mababatid pa kayâ ng madlâ
kung paano nalustay ang pera

lalo na't buwis ng bayan, buwis
ang nagamit, paano nilustay
makapangyariha'y nanggagahis
taumbaya'y nayurakang tunay

- gregoriovbituinjr.
08.19.2025

* komiks mula sa pahayagang Remate, Agosto 19, 2025, p.3

Sa Buwan ng Wika

SA BUWAN NG WIKA

kinalulugdan ko / ang Buwan ng Wika
na sa bawat pintig / niring puso'y handa
nang muling sumuong / sa anumang sigwa
maipagtanggol lang / ang ating salita

pagkat wika'y tatak / niring pagkatao
hindi ito wikang / bakya o sanggano
hindi ito wika / ng burgesyang tuso
ito'y wika natin, / wikang Filipino

halina, kabayan, / ating pagyamanin
wikang Filipino / ay sariling atin
itaguyod natin, / saanma'y gamitin
sa ating bansa man / o dayong lupain

kahit manggagawa / mang kayod ng kayod
o burgesyang bigay / ay kaunting sahod
laging iisiping / pag itinaguyod
ang sariling wika, / bansa'y di pilantod!

- gregoriovbituinjr.
08.19.2025

* kinatha sa kaarawan ni MLQ, ang Ama ng Wikang Pambansa

Lunes, Agosto 18, 2025

Pagtula

PAGTULA

dito ko binubuhos lahat kong lunggati
lalo't di na madalumat ang pusong sawi
aking hiyaw, pakikibaka'y ipagwagi
ngunit sa katahimikan ay humihikbi

tila tula'y tulay sa bawat paglalakbay
ngunit tila pluma'y sa banig nakaratay
tila Spartan akong katawa'y matibay
bagamat ang iwing puso'y tigib ng lumbay

tula lang ng tula kahit natutulala
katha lang ng katha kahit pa naluluha
akda lang ng akda ligalig man ang diwa
kwento lang ng kwento para sa api't madla

ay, sa pagtula na lang binubuhos lahat
isinasatitik anumang nadalumat
itinutula ang nadaramang kaybigat
sa nakauunawa, maraming salamat

- gregoriovbituinjr.
08.18.2025

Linggo, Agosto 17, 2025

Necessary o necessity, sa RA 12216 (NHA Act of 2025)

NECESSARY O NECESSITY, SA RA 12216 (NHA ACT OF 2025)

Nagkakamali rin pala ng kopya ang nagtipa ng batas na Republic Act 12216 o National Housing Authority Act of 2025. Necessary ba o necessity ang tama?

Sa kawing na:https://lawphil.net/statutes/repacts/ra2025/ra_12216_2025.html, nakasulat ay: That the Authority shall have the power to summarily eject and dismantle, without the NECESSARY of judicial order...

Habang sa kawing na: https://lawphil.net/statutes/repacts/ra2025/pdf/ra_12216_2025.pdf, nakasulat naman ay: That the Authority shall have the power to summarily eject and dismantle, without the NECESSITY of judicial order...

Kapwa ito matatagpuan sa Seksyon 6, numero IV, titik d, ikalawang talata (Section 6, number IV, letter d, second paragraph).

Napakatinding probisyon pa naman ito pagkat ang probisyong ito ang pinag-uusapan ng mga maralita na tatama sa kanila, lalo na yaong mga nasa relokasyon na hindi nakakabayad sa NHA. Alin ba ang tama: necessary o necessity?

Una kong nakita at nabasa ang naka-pdf file, subalit dahil mahaba upang kopyahin upang ilagay sa polyeto, discussion paper, o diyaryo ng samahan, naghanap pa ako sa internet ng mismong teksto nito, kaya nakopya ko (cut and paste) ay yaong may NECESSARY, imbes na yaong may NECESSITY. Mabuti na lang at napansin ko.

Para kasing barok na Ingles ang "without the NECESSARY of judicial order", na kung ito ay tama, dapat ay "without the NECESSARY judicial order," wala nang "of".

Bagamat halos magkapareho ng kahulugan pag isinalin sa wikang Filipino, "nang hindi KINAKAILANGAN ng kaayusang panghukuman", mas maganda pang basahin at maliwanag ang grammar o balarila ng pariralang "without the NECESSITY of judicial order".

Kaya ang gamitin po natin, o basahin natin ay yaong naka-pdf file na talagang may pirma ng pangulo sa dulong pahina. Palagay ko, mas ito ang tama.

- gregoriovbituinjr.
08.17.2025

Salamisim

SALAMISIM

inaaliw ko na lang ang sarili
sa pagkilos at pagsama sa rali
sa pagbasa ng aklat nawiwili
tulâ ng tulâ sa araw at gabi

ako'y ganyan nang mawala ka, sinta
tunay na yaring puso'y nagdurusa
natutulala man, nakikibaka
kasama'y obrero't dukha tuwina

sa uring manggagawa naglilingkod
habang patuloy ding kayod ng kayod
maraming lansangan ang sinusuyod
at sa pagsulat nagpapakapagod

ikasampu ng gabi mahihimbing 
at madaling araw naman gigising
laksa ang paksa sa pagkagupiling
pagsisikapan ang larang at sining

- gregoriovbituinjr.
08.17.2025

Sa muling pagninilay

SA MULING PAGNINILAY

magkahiwalay man yaong libingan 
magkikita pa rin tayo sa langit
sakali mang malugmok sa labanan 
ngunit ayokong mamatay sa sakit

nais ko pa ring maging nobelista
hinggil sa dukha't uring manggagawà
pinagsisikapang maging kwentista
ng kababaihan, pesante't batà

nais ko pa ring maabot ang edad
na pitumpu't pito, kakayanin ko
pagsisikapan kong maging katulad
ng edad sandaan inabot nito

magpalakas ng katawan at isip
araw-araw, maglakad-lakad pa rin
tuloy sa pagkatha ang nalilirip
sariling sining ay pag-ibayuhin

- gregoriovbituinjr.
08.17.2025

Sabado, Agosto 16, 2025

Tutulâ, tulalâ

TUTULÂ, TULALÂ

ako'y isang makatâ 
laging tulâ ng tulâ 
madalas na'y tulalâ
nang asawa'y nawalâ

palaging nagmumuni
tititig sa kisame
ngunit pinagbubuti
ang sa tula'y mensahe

mga dahong naluoy
nagsasayawang apoy
tubig na dumadaloy
ay paksa ng panaghoy

ang bawat tula'y tulay
sa yugto niring buhay
patuloy sa pagnilay
sakbibi man ng lumbay

di man nananaginip 
lumilipad ang isip
lalo't di na malirip
ang anumang mahagip

- gregoriovbituinjr.
08.16.2025

Biyernes, Agosto 15, 2025

Meryendang KamSib

MERYENDANG KAMSIB

kaysarap ng meryenda
lalo't pagod talaga
sa maghapong trabaho
pawisan na ang noo

ang meryenda ko'y simple
at di ka magsisisi
sibuyas at kamatis
na panlaban sa sakit

pag kaytaas ng sugar
di ka na makaandar
naglo-low carb na ngayon
sa buhay ko na'y misyon

dahil kayraming laban
pang dapat paghandaan
kayrami pang sulatin
ang dapat kong tapusin

bawal nang magkasakit
ito'y payo at giit
magbawas ng asukal
upang tayo'y magtagal

- gregoriovbituinjr.
08.15.2025

* KamSib - kamatis at sibuyas    

Krosword na malinis

KROSWORD NA MALINIS

krosword na malinis ay kaysarap sagutan
sa pagtingin pa lang, iyong mararamdaman
sa maruming krosword parang napilitan lang
upang masabing nasagutan mo rin naman

wala mang paligsahan sa pagsagot nito
subalit ito'y naging libangang totoo
lalo't kaya ka bumibili ng diyaryo
bukod sa ulat, may palaisipan dito

kaya nagko-krosword ay upang maka-relaks
nagsasagot upang ipahinga ang utak
mula sa gawaing sa diwa'y nakasaksak
na di mo batid kung lalago ang pinitak

sa layout ba ng krosword o sa pag-imprenta
kaya ang krosword ay dumudumi talaga
malinis ay kaysarap sagutan tuwina
kaysa maruming krosword na tila basura

- gregoriovbituinjr.
08.15.2025

* litrato mula sa pahayagang Pang-Masa, Agosto 15, 2025, p.7

Sampung araw na notice bago idemolis

SAMPUNG ARAW NA NOTICE BAGO IDEMOLIS

O, maralitang kaytagal nang nagtitiis
sa iskwater na lagi nang naghihinagpis
payag ka bang sampung araw lamang ang notice
imbes tatlumpung araw bago idemolis

iyan po sa bagong batas ang nakasaad
diyan sa National Housing Authority Act
ngayon taon lamang, Mayo nang nilagdaan
sadyang nakababahala ang nilalaman

di na dadaan sa korte ang demolisyon
at may police power na ang N.H.A. ngayon
karapatang magkabahay, wala na iyon
sa bagong batas, anong ating itutugon

pabahay kasi'y negosyo, di na serbisyo
gayong serbisyo dapat iyan ng gobyerno
pag di ka nakabayad, tanggal kang totoo
kaya maralita, magkaisa na tayo

- gregoriovbituinjr.
08.15.2025

* litrato mula sa polyeto noong SONA
* ayon sa RA 12216, Seksyon 6, numero IV, titik d, 2nd paragraph, "That the Authority shall have the power to summarily eject and dismantle, without the necessary of judicial order, any and all informal settler families, as well as any illegal occupant in any homelot, apartment, or dwelling unit from government resettlement projects, as well as properties owned or administered by it. In all these cases, proper notice of ejectment, either by personal service or by posting the same on the lot or door of the apartment, as the case may be, shall be given to the informal settler family or illegal occupant concerned at least ten (10) days before the scheduled ejectment from the premises."

Salamin sa mata

SALAMIN SA MATA

dapat magsalamin
habang nagtitipa
doon sa kompyuter
ng liham, sanaysay,
ulat, kwento, tula
ngunit pag nabasag
o kaya'y natanggal
yaong isang mata
ng salamin, agad
na reremedyuhan
muling ididikit
upang may magamit
o bibiling muli
kahit murang presyo
sapagkat dapat may
proteksyon sa mata
habang nagtitipa
doon sa kompyuter
ng liham, sanaysay,
ulat, kwento, tula

- gregoriovbituinjr.
08.15.2025

Huwebes, Agosto 14, 2025

Ang pamanang nailcutter

ANG PAMANANG NAILCUTTER

ang aking mga kuko'y kayhaba na pala
kaya nailcutter ay agad kong hinagilap
ang nailcutter pa ni misis yaong nakita
binili kong nailcutter ay di ko mahanap

habang nagtitipa sa kompyuter ng akda
ay naiirita sa mahahabang kuko
mabuti't kuko'y naputulan ko nang sadya
kaya maginhawa nang magsulat ng kwento

pamanang nailcutter ay may ngalang Liberty
pinaukitan ni Libay ng ngalan niya
at isa sa mga gamit niyang kayrami
na talaga kong iniingatang pamana

nailcutter ni misis, may logo pang nalagay
Philippine Association of Social Workers,
Incorporated o PASWI, dito si Libay
ay kasaping kaytagal pagkat social worker

maraming salamat sa pamanang naiwan
naalala muli ang nawalang kapuso
kahit paano'y umalwan ang pakiramdam
sa kabila ng nararanasang siphayo

- gregoriovbituinjr.
08.14.2025

Hangin

HANGIN

tila may dumamping hangin sa pisngi
amihan, habagat, may unos muli?
ang kalagayan ko'y pinagbubuti
upang sa ginagawa'y manatili

pangarap ko pa rin ang makatapos
sapagkat kailangan ng diploma
magkakatrabaho ang may natapos
ay, kayhirap maghagilap ng pera

at mabuhay sa kabila ng hirap
mag-working student, may konting sahod
matupad ko pa kaya ang pangarap
matutong lumangoy nang di malunod

muli, sa pisngi'y dumampi ang hangin
tila sinabing magpatuloy ako
at mga pinapangarap ay kamtin
pagsusumikapang magkatotoo

- gregoriovbituinjr.
08.14.2025

Miyerkules, Agosto 13, 2025

Kasaysayan at lipunan ay pag-aralan

 

KASAYSAYAN AT LIPUNAN AY PAG-ARALAN

bayani nga'y nagbilin sa bayan:
"matakot kayo sa kasaysayan
walang lihim na di nabubunyag"
madaling tandaan, maliwanag

ang bilin nila't yapak ay sundan
na pag-aralan ang kasaysayan
at pag-aralan din ang lipunan
kung nais natin ng kalayaan

lumaya sa pagsasamantala
lumaya sa bulok na sistema
lumaya sa kuhila't burgesya
at pulitikal na dinastiya

uring obrero'y pagkaisahin
tungong mapagpalayang layunin
iba pang sektor, pagkaisahin
at isyu nila'y ating aralin

at ipaglaban, kasama'y dukha
pesante, vendor, babae, bata
mangingisda, uring manggagawa
sa pakikibaka'y maging handa

- gregoriovbituinjr.
08.13.2025

Kamatayan ng dalawang boksingero

KAMATAYAN NG DALAWANG BOKSINGERO

dalawang namatay na boksingerong Hapon
kapwa bente otso anyos ang mga iyon
ito'y sina super featherweight Shigetoshi
Kotari, lightweight Hiromasa Urakawa

ayon sa balita sa pahayagang Bulgar
kapwa lumaban sila noong Agosto Dos
nagka-brain injury ilang araw matapos
ang laban, naalarma ang Japanese boxing

pangyayaring ito'y agad pinag-usapan
pagkat nakababahala ang kaganapan
dehydration ang itinuturong dahilan
at ang mabilis na pagbabawas ng timbang

bawasan daw ang laban, ang naging posisyon,
sa Oriental and Pacific Federation
ngunit sapat kaya ito bilang solusyon
nang di maulit ang pagkamatay na iyon

- gregoriovbituinjr.
08.13.2025

- ulat mula sa pahayagang Bulgar, Agosto 13, 2025, p.11 

Esposas

ESPOSAS

sa wikang Kastila pala'y dalawa
ang ibig sabihin nitong esposas
ito'y posas at maraming asawa
sa atin, mas asawa ang nawatas

ngayong Buwan ng Wika'y pag-usapan
paano nga ba iyan naisalin
lumaganap sa panahong nagdaan
hanggang buong bayan ito'y gamitin

magkaroon ba ng asawa'y posas
piniit ka sa kontrata ng kasal
wala kang kawala't di makalabas
hanggang sa tumanda't kayo'y magtagal

esposa, posas, laro ng salita
halaw na wika'y hindi na naalis
nananatili, at nauunawa
ng mamamayan, di lang ng marites

- gregoriovbituinjr.
08.13.2025

* ulat mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Agosto 12, 2025, p.5

Pagninilay-nilay

PAGNINILAY-NILAY aanhin kong umabot ng sandaang taon kung nakaratay sa banig ng karamdaman kung sa mundong ito'y natapos na ang misyon k...